dinsdag 31 december 2013

EEN SCHAAKDRAMA IN DRIE BEDRIJVEN

Schaakfestival Groningen, december 2013

Derde en laatste bedrijf. We schrijven ronde vijf. Mijn twee overwinningen heb ik laten volgen door evenzoveel nederlagen en ik sta weer met beide benen op de grond. De dag ervoor verloor ik van jeugdspeler Abe Algra, die met zijn snelle spel de indruk wekte de meeste van mijn zetten allang te hebben voorzien. Op deze laatste dag prijs ik me dan ook gelukkig met een tegenstander op leeftijd, Timon Bos. Ik weet inmiddels wie hij is. Die zo onopvallende heer die in de eerste ronde schuin tegenover mij zat, maar wel zo hard was in recordtijd te winnen van Quinten, al was mij niet duidelijk geworden hoe dat precies in zijn werk was gegaan. Hoe het ook zij, dit was een opgelegde kans het toernooi mooi af te sluiten.
De goden in de schaakhemel gingen er eens goed voor zitten. Ik, sukkel, had geen besef van het spelletje dat met mij werd gespeeld...

Lees over het onwrikbare bewijs van het bestaan van de schaakgoden in:


donderdag 26 december 2013

Oudjes de jongen nog net de baas

Traditiegetrouw barst het Schaakfestival Groningen pas echt los op tweede Kerstdag. De pakweg 200 schakers die de negenrondige Open competitie spelen en er al vier dagen op hebben zitten, worden vanaf vandaag vergezeld door een 150-tal Compact schakers die vijf ronden voor de boeg hebben. De vier laatste dagen zal trouwens de drukte het grootst zijn, omdat het aantal bye's dan minimaal is. Vanaf nu is er maar één opdracht voor elke Schaakfestival deelnemer: punten scoren!

63 jaar verschil tussen de 6 jarige Machteld van Foreest en Ruud Steenbergen
(Foto toernooisite)

Eelke speelt voor het eerst in een Open groep, de B. Zelf neem ik mijn vertrouwde plek in in de Compact D. In beide groepen vindt er vandaag een grootschalige confrontatie plaats tussen de volwassen schaker en de kindschaker, de oudjes tegen de jonkies. Zoals bekend neemt een groot aantal jeugdschakers deel aan het Schaakfestival, naar verhouding vooral in de onderste groepen. Het is onontkoombaar dat de ene jongere de andere ontmoet aan het schaakbord - minder boeiend want vaak kennen ze elkaar al door en door van het jeugdschaak.

Veel interessanter is het als het kind de oudere schaker treft. Vandaag was er in dat opzicht veel te genieten. Ik heb eens even geturfd en telde in de Open B van de twintig partijen acht ontmoetingen tussen oud en jong. De grens legde ik bij 16 jaar, een 17- of 18 jarige mag je een schaakvolwassene noemen. In de Compact D was de uitkomst nog veel frappanter: van de dertien wedstrijden liefst tien tussen de generaties!

Je bent dan natuurlijk benieuwd naar de resultaten. Welnu, ik zal de uitslag verklappen: die was 11-7 voor de oudjes. Had u gedacht dat de kinderen zouden winnen? Zoals vaak het geval is als op een schaakclub bij gelegenheid de kinderen het tegen de ouders opnemen en daar meestal de vloer mee aanvegen? Die vergelijking gaat echter volledig mank, immers veel van die ouders raken de schaakstukken zelden of nooit aan.

Op een echt schaaktoernooi ligt dat heel anders, de volwassenen noemen zich allen schaakspeler, niet zelden een doorgewinterde. Dat stelt de uitslag in een ander daglicht. Nog wat statistiek. Opgeteld bedraagt de leeftijd van de achttien kinderen 206 jaar. De achttien volwassenen stellen daar 937 jaar tegenover ... Bijna een factor vijf meer aan schaakervaring!

Joris Spanjer, die moeiteloos 64 jaar overbrugt
(Foto toernooisite)

Het grootste leeftijdsverschil zat tussen de 12 jarige Joris Spanjer en zijn 64 jaar oudere tegenstander Han Meijer. Inderdaad, Joris won. Dat laatste lukte de jongste deelnemer van het hele toernooi net niet. De 6 jarige Machteld van Foreest moest - nog even - haar meerdere erkennen in de meer dan tien keer zo oude Ruud Steenbergen.

11-7. Die uitslag bevestigt wat iedereen wel weet: de oudere toernooischaker doet het in de broek voor de jeugdschaker. Hoe groter het leeftijdsverschil en vooral hoe jonger het kind, des te groter is de zucht van verlichting die de volwassene heimelijk slaakt als hij de partij tot een goed einde heeft weten te brengen.

Vandaag nam ik de eerste horde. Ik won van een 16 jarige. Maar één zwaluw maakt nog geen zomer. Er zijn nog vier ronden te gaan. En wat erger is: de gemiddelde leeftijd van de Compact kinderen ligt rond de tien jaar. Ik hoop dat ik het droog houd ...

maandag 23 december 2013

Vaders en zonen, schrijvers en schakers

(Oorspronkelijk gepubliceerd op de schaaksite, 23 dec 2013, zie hier)

Op onderstaande foto reiken Casper Schoppen en Eelke de Boer elkaar voor hun partij in de derde ronde van het Groninger Schaakfestival 2013 de hand.


De vaders, die het spel van hun zonen al lang de pet te boven gaat, kunnen slechts lijdzaam toezien bij het urenlange schaakgevecht dat de twee deze middag opvoeren. Het vijfde uur gaat in met een eindspel van een kale dame van Eelke tegen een toren, loper en drie pionnen van Casper. Het duurt nog eens een uur en in totaal zo’n 75 zetten voordat de laatste de materiële voorsprong heeft weten om te zetten in een overwinning.

Nog is het niet klaar. Samen met de aanwezige KNSB trainers wordt de partij nog eens dunnetjes overgedaan en slaat men het liefst de ene na de andere zijweg in. Ook hier hebben vader Casper en vader Eelke niets in te brengen.

Gelukkig hebben zij beide een eigen speeltje, een schaakblog: zie 'cessole' en 'schaakvaderverhalen'.


zondag 1 december 2013

"One flew ..." op het Waling Dijkstra rapidtoernooi

Vandaag, zaterdag 30 november, namen Eelke en ik deel aan het Waling Dijkstra rapidtoernooi in de Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum te Leeuwarden, georganiseerd door de 166 jaar (citaat:) "jonge" schaakclub Philidor 1847. Het veld telde een zestigtal deelnemers, die gelijkelijk waren verdeeld over een A- en een B-groep.

In die laatste groep was ik met 4 punten uit 9 niet ontevreden. Natuurlijk gaf ik her en der de bekende cadeautjes, maar deze keer kreeg ik ze ook terug, en - nog belangrijker - wist deze zelfs te verzilveren. Eelke had het uiteraard aanmerkelijk zwaarder in de groep boven de 1800 ratinggrens, maar kwam toch uit op een keurige 3½ punt.

Onderstaande foto komt van de toernooisite, meteen de eerste uit het album van de A-groep (zie hier). Voordat u denkt dat het een shot is uit 'One flew over the cuckoo's nest', u weet wel, de beroemde psychiatrisch ziekenhuisfilm (uit 1975) met een briljante Jack Nicholson in de hoofdrol, maar evenzo onvergetelijk door de bonte verzameling van diens, altijd diep menselijke en dikwijls ontroerende, mede"patiënten" - neen, dit zijn de lieden waar Eelke met zijn 10 jaar dankzij zijn hoge rating tegenwoordig mee in schaakcompetitie is en voor wie hij zijn voetbalteam op de zaterdagmorgen in de steek laat ...


Is dit beeld misschien een antwoord op de vraag waarom het ene na andere goedbedoelde initiatief om de jeugd massaal aan het schaken te brengen steevast tot mislukking gedoemd lijkt? En, om helemaal eerlijk te zijn, als je dit ziet: moesten we daar misschien ook niet een kleín beetje blij om zijn? Jammerlijk is het natuurlijk wel: het zorgvuldig door de bijkans complete schaakwereld gepredikte nieuwe en frisse imago van de schaaksport na de wereldtitel van hunk Magnus Carlsen met een enkel plaatje naar de verdommenis geholpen - in één klap ben je weer terug bij af. Niettemin, wat een fantastische foto.

Begrijp mij goed, dit is geenszins respectloos bedoeld. Hoe zou ik durven? Links op de foto zien we de geachte Maarten Etmans uit het Friese Ferwert, die met zijn surplus van 64 levensjaren Eelke even hardhandig op zijn plaats zette. Om over de ander maar te zwijgen, dat is de in Duitsland woonachtige Rus Vladimir Epishin die voortdurend aan de eerste borden te vinden was, wat wil je ook: internationaal grootmeester en een FIDE rating van 2550!

Er is trouwens hoop. Meteen als ik op de site doorklik naar de volgende foto, stuit ik op het beeld hieronder. Commentaar overbodig. Behalve dan dat hiermee toch weer het unieke en de charme van diezelfde schaaksport aangetoond is; uitersten als daar zie je ze nergens.


Dit is Iozefina Paulet. Vrouwelijk grootmeester. Tegen haar speelde Eelke onderstaande opvallende partij.

Alle dank gaat uit naar fotograaf Eelke (what's in a name!) Heidinga. Hier een link naar alle foto's.

zondag 27 oktober 2013

Ongeslagen in Hoogeveen

Afgelopen week speelden Eelke en ik in Hoogeveen het Univé schaaktoernooi. Zelf knoeide ik er als nooit tevoren lustig op los. Eelke bleef ongeslagen.

In de tweede ronde op de eerste zaterdagochtend kregen wij (in de vorm van een half punt) een bye toegekend, omdat Eelke door de organisatie was uitgenodigd als aangever te fungeren in de traditionele kindersimultaan in de Hoogeveense McDonald's. Hiermee in de voetsporen tredend van o.a. Anna Maja, de broertjes Van Foreest en zelfs Anish Giri. Een regelrechte eer!

Schaken in de Mac! Waarschijnlijk uniek in de wereld ...

32 Kinderen bonden de strijd aan met Eelke, die echter niet tot cadeautjes bereid was. Na ruim 2 uur spelen was op 24 borden het mat bereikt. Vanwege het tijdschema voelde wedstrijdleider Marc Snuverink zich genoodzaakt de voorstelling hier af te breken. De resterende 8 partijen werden door hem gewonnen verklaard.

Ook Wessel en Marrit Adema (beiden rechts) konden geen vuist
maken tegen hun "EK held". Maar Marrit was "wel de enige die
een zet deed die ik niet had gezien"!
Omringd door vrouwelijke fans ...




Alle deelnemers ontvingen een heus getuigschrift met een handtekening van de hoofdpersoon. Een van hen - ronduit een bewonderaarster - had haar zinnen gezet om samen met hem voor een foto te poseren. Zo gezegd, zo gedaan.
De McDonalds schaaksimultaan voor en door kinderen is een bijzonder mooie traditie die waarschijnlijk uniek is in heel de wereld. Prachtige reclame voor de schaaksport in een omgeving die je niet direct met schaken associeert. Met veel plezier voor alle kinderen en hun trotse ouders, ja ja - dat had u allang gezien - niet in de laatste plaats die van de simultaangever zelf.
Dan het Univé toernooi. Voor mij is het de eerste keer dat ik hier aanwezig ben. Ik ben op de hoogte van de goede reputatie die het evenement heeft en word daar niet in teleurgesteld. Prachtige entourage, mooie zalen, trappen, tafels, borden en stukken. Intiem, deftig en tegelijk ongedwongen en gewoon.

Sytze Faber, oud Hoogeveens burgemeester en (mede)initiator van het Univé
schaaktoernooi in ronde 4 tegen Sake Algra. Twee dagen eerder nam hij het op
tegen diens broer Abe Algra.
Huiskamervraag: waarom is deze indeling enigszins curieus te noemen?

Toch word ik verrast door iets wat ik niet wist: gratis koffie! Wat een uitvinding. Al dat gedoe van wel of geen koffie aanbieden, het al dan niet bezwaard aannemen of afslaan ervan, het verplicht terug aanbieden: het is allemaal in één klap van de baan. Heerlijk! Zo smaakte ook de koffie: heerlijk. Als je het allemaal zou uitrekenen is het misschien een behoorlijke kostenpost. Maar erop bezuinigen lijkt mij een slecht idee, ik zou dan eerder pleiten voor een koffie'pot' waar gedurende het toernooi spelers en bezoekers in kunnen doneren ten behoeve van gratis koffie op het Univé schaaktoernooi - succes verzekerd!

Eelke met wit tegen Toon Mentink, een partij (zie onder) die
- had zwart gewonnen - de spektakelprijs had verdiend.
Het prijzengeld wordt in Hoogeveen in
een achterafkamertje uitgekeerd,
overigens pas nadat je plechtig voor
ontvangst getekend hebt ...

In zijn 8 Univé partijen steekt Eelke in goede vorm. En hij houdt het simpel. Met zwart remise, met wit gewoon winnen. Dat brengt hem op 6½ punt voor een gedeelde 5-e plaats en een kleine geldprijs. En tja, daarmee 40 achtereenvolgende partijen ongeslagen in Hoogeveen ...

Niets dan lof dus voor het Univé schaaktoernooi. Het volgend jaar weer op de agenda, zoals door de organisatie op de slotdag werd gemeld, uiteraard in de herfstvakantie die in het noorden dan een week eerder valt, en vanwege de grote belangstelling waarschijnlijk uitgebreid met een nieuwe, korter durende, groep in de ochtend.

Mooie schaakmaanden zijn in aantocht. Wat het noorden betreft in december het Schaakfestival in Groningen inclusief de tweekamp Timman-Karpov. In januari - trots van schakend Nederland - het Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee. Daaraan voorafgaand echter de schaakwedstrijd waar de gehele (schaak)wereld reikhalzend naar uitkijkt: de tweekamp om de wereldtitel tussen Anand en Carlsen. Op 9 november spelen zij hun eerste partij.


woensdag 9 oktober 2013

EelKe Budva, (woens) dag 12: terugkeer

Aan groep 7A van de Nassauschool (Groningen) en andere geïnteresseerden:

Aan het EK schaken in Budva is een eind gekomen. Een prachtig Europees schaaktoernooi voor de jeugd in schitterende omgeving en omstandigheden. Maar nu zijn de helden vermoeid. We houden het daarom kort.

De winnaars van de Open14 groep. Number 1: Jorden from the Netherlands!

Gisteravond was er de prijsuitreiking in de grote speelzaal. Van elke groep worden de eerste 5 in het zonnetje gezet en krijgen een steeds groter wordende beker overhandigd. Hierboven heeft Jorden de immense bokaal net in ontvangst genomen. Plus: een laptop als prijs!

Om 3 uur 's nachts bij de receptie te wachten op de bus

Bij terugkomst op de hotelkamer is het inpakken geblazen. We moeten al om 3 uur 's nachts verzamelen bij de receptie voor de bus naar Podgorica. Sommigen gaan niet eens naar bed. Eelke en ik willen wel eerst nog slapen, anders gaan we het echt niet volhouden. Toch liggen we er niet vroeg in, slapen wil nog niet, onze hoofden zitten nog boordevol indrukken, van het hele toernooi en in het bijzonder de laatste speeldag. Gelukkig hoor ik de wekker om half 3 afgaan en zijn we op tijd. De terugreis is gelukkig zonder lange wachttijden en verloopt probleemloos.


Vanaf Schiphol nemen we de rechtstreekse trein naar Groningen. Home sweet home. Het waren 12 heerlijke dagen. Maar morgen zit Eelke gewoon weer bij jullie in de klas!

dinsdag 8 oktober 2013

EelKe Budva, (dins) dag 11: ronde 9

Aan groep 7A van de Nassauschool (Groningen) en andere geïnteresseerden:

Vanmorgen bedanken we trainer Pascal Losekoot met een presentje namens de ouders en kinderen van zijn trainingsgroepje: een officieel Budva EK geel scheidsrechter shirt en een lokale fles wijn. 


Bedankt Pascal! Super!
Het bevalt ons hier wel best eigenlijk! We zouden zo nog graag even doorgaan, natuurlijk vooral omdat het met Eelke zijn schaken heel goed gaat. Gisteravond bracht hij precies het gevoel onder woorden wat ik ook heb. Als je het ergens naar de zin hebt lijkt de tijd vaak snel te gaan. Het gekke is dat we juist het gevoel hebben dat we hier al wekenlang zitten en dat de tijd dus langzaam gaat. Beter kan het niet: je geniet en de tijd gaat langzaam!

Waarschijnlijk heeft het iets met het dagelijks volle schema te maken. Vast om half 9 opstaan, ontbijten, Eelke intensief de partij voorbereiden met de trainer, rond 1 uur ’s middags warm (!) eten of brood , uurtje rusten en vertrek naar de speelzaal. En dan pas om 4 uur waar het allemaal om gaat: het spelen van de schaakpartij. Tussentijds probeer ik mijn stukjes te schrijven, soms ook voor de Paardensprong site (hier en hier en hier). Na de partij analyseren met je trainer en eten, wat we de laatste keren trouwens steeds vaker doen in een pizzatent en het naastgelegen café nabij de grote speelzaal die tezamen tot een soort Holland House zijn omgetoverd en waar de 18 Nederlandse deelnemers na hun partij één voor één binnen komen druppelen.

Vandaag de laatste ronde op het EK. We beginnen i.v.m. de sluitingsceremonie 2 uur eerder met de wedstrijden. Winst of verlies vandaag kan wel 30 of meer plaatsen schelen voor je plek in de eindrangschikking. Iedereen wil het EK natuurlijk goed afsluiten.
Indeling van de laatste ronde in Eelke's groep. Hij speelt tegen de Rus Dmitry Tsoi, die met
zijn rating van 1871 als 6-e geplaatst is. Zware partij dus!

Er is een héél kleine kans dat er voor Eelke nog meer op het spel staat. Bij winst komt hij op 6 punten en als dat een uiteindelijke (gedeelde) 10-e plaats oplevert, zou dat hoogstwaarschijnlijk een uitzending betekenen naar het WK jeugd schaken aan het eind van het jaar ... Voor een gedeelde 10-e plaats zijn echter bijna altijd 6½ punt nodig en dat zit er na de remise van gisteren niet meer in. Bovendien treft Eelke een pittige tegenstander in de als 6-e geplaatste Rus Dmitry Tsoi en speelt hij ook nog eens met de zwarte stukken wat altijd een klein nadeel is.

Voor één iemand binnen het de Nederlandse team is de partij van vandaag superbelangrijk: Jorden van Foreest. Hij deelt nu de eerste plaats met 4 anderen met 6½ punt. Grote kans dat er in de eindstand meer spelers op de eerste plaats zullen eindigen. Er zijn dan ingewikkelde regels om de uiteindelijk Europese kampioen te bepalen. Winnen is voor Jorden natuurlijk de beste optie, maar zelfs dan nog kan hij naast de titel grijpen. Op het moment dat ik dit schrijf zijn de partijen al bijna 2 uur aan de gang. Jorden is nog volop bezig en ook is er nog geen glimp van Eelke. Het is berespannend! Later meer ...

15:45 uur : JORDEN WINT!!!!!


Jorden na de partij meteen naar trainer Merijn van Delft. Gewonnen!!!!
Jorden wint!!!!!!!! Hij is in elk geval gedeeld winnaar. En misschien Europees kampioen!!!

Filmpje: Jorden wordt na zijn overwinning opgevangen door coach Merijn van Delft

En Eelke wint ook! 6 punten uit 9 partijen is een geweldig resultaat! In een veld van 123 een plaats bij de eerste twintig van Europa!

Filmpje van Eelke na zijn overwinning op de als 6-e geplaatste Dmitry Tsoi!



En nog iets hééél belangrijks: is Nederland in de laatste ronden dan toch op weg naar de beruchte ijsjesscore? Oh, daar had ik nog niet over gehad met jullie. De ijsjesscore is dat de Nederlanders uit 18 partijen 12 of meer punten scoren, wat door de trainers wordt beloond met een ijsje! Nou daar doe je natuurlijk alles voor ...

In de groep van Jorden wordt nog gespeeld. Het schijnt dat de zaken er goed voor staan ... Wordt hij uitgeroepen tot Europees kampioen?

Wordt vervolgd, maar wanneer is onduidelijk op dit moment ...

Waarschijnlijk is Eelke gedeeld 11-e of 12-e ... Helaas toch geen ijsjesscore ...

18.32 uur:
Maar Jorden is Europees Kampioen!! Gefeliciteerd!!

Hier de eindstand van Eelke zijn groep, de Open10.
Eelke is geëindigd op de 21-e plaats. Hij mag ook zeggen - samen met 13 anderen - gedeeld 11-e!


Het  is nu nu 19.54 uur. We gaan inpakken, dan naar de sluitingsceremonie, wat slapen en dan om 3 uur (!!) vannacht verzamelen om de bus te halen ... Doeeeeeeeeg!





maandag 7 oktober 2013

EelKe Budva, (maan) dag 10: ronde 8

Aan groep 7A van de Nassauschool (Groningen) en andere geïnteresseerden:

14:24 uur
Nog 20 minuten en dan lopen we naar de twee speelzalen. Is het vandaag de dag van de waarheid? Hieronder zie je de indeling van ronde 8 in zijn groep, de Open10 groep.


De positie op de ranglijst bepaalt de plaats in de zaal. De linkerkolom van de lijst is het bordnummer. De koplopers zitten aan bord 1, en zo naar beneden. De borden 1 t/m 9 zitten staan op een verhoogd podium. Eelke neemt voor zijn partij tegen de sterke IJslander Vignir Vatnar Stefansson plaats aan bord 11, 2 borden verwijderd van het podium. Zo hoog heeft-ie nog niet gezeten. Maar het doel is - daar kan geen misverstand over bestaan - nog hoger.

Eelke wil morgen zijn laatste partij op het podium spelen! Daarvoor is winnen noodzakelijk. En dat zal niet makkelijk zijn. De IJslander heeft al op bord 2 gespeeld in dit toernooi maar zijn laatste 2 partijen verloren. Hij heeft dus flink hoog gestaan en is nu naar beneden gezakt. Net andersom dan bij Eelke. Die heeft zijn laatste 2 partijen gewonnen en is erg gestegen! Eelke is in de winning mood maar Vignir heeft iets goed te maken. Je mag verwachten dat Vignir behoorlijk sterk is, anders had hij in dit toernooi nooit zo hoog gestaan. Als het Eelke niet lukt, is het niet erg, want hij speelt een sterk toernooi. Maar hij heeft veel zelfvertrouwen en gaat er helemaal voor denk ik. Het is nu kwart over 6. Ondanks de regen ga ik richting de school om hem op te wachten. Hoe lang het duurt is niet te zeggen ...





Links: De Nederlandse E-tjes (geb.jr 2003) v.l.n.r. Eva, Alisha, Eelke en Tycho onderweg naar de speelzaal. Ze zijn de 4 jongste kinderen van Nederlandse team.
Midden: Het podium met 3 tafels waarop de eerste 9 borden van de Open10 groep.
Rechts: Eelke heeft een kwartier voor de partij zijn plaats ingenomen aan bord 11, twee plaatsen verwijderd van het podium!

19.00 uur:
Het is remise geworden! Na 80 zetten en bijna 3 uur. De IJslander was een sterke speler en Eelke is tevreden. Misschien later meer ...


Partij analyse in de pizza tent nabij de grote speelzaal. Trainer Pascal
analyseert met Casper Schoppen - Eelke kijkt toe.
Nog net zichtbaar achter: trainer Piet Peelen analyseert met Robin
Lecomte - Nick Maatman kijkt toe.
De stand na de 8-e ronde:

Eelke op nummer 34 in de stand met 5 punten.
Nummer 19 t/m 38 hebben allemaal 5 punten. 
21:40 uur:
De tegenstander van de laatste ronde voor morgen is bekend: het is Dmitry Tsoi uit Rusland met rating 1871. Wat dat laatste betreft de zwaarste tegenstander die Eelke krijgt in dit toernooi, als 6-e geplaatst (d.w.z. qua rating de nummer 6).  Net als vandaag op bord 11. Na Dmytri Minko (ronde 4), Dimitris Alexakis (ronde 6) en nu Dmitry Tsoi de derde tegenstander met die voornaam. Blijkbaar een echte schaaknaam!

Misschien Dimitrios (klasgenoot), misschien moet je schaker worden!!!



EelKe Budva, (zon) dag 9: ronde 7

Aan groep 7A van de Nassauschool (Groningen) en andere geïnteresseerden:

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Eelke heeft zijn partij in de 7-e ronde gewonnen! Zijn tegenstander Ahmet Utku Uzumcu uit Turkije gaf na zo’n 3 uur spelen bij de 43-e zet op. Die stond toen al dik verloren. Het was een erg goede partij van Eelke die verdiend won.

Natuurlijk stond ik weer in het donker op het schoolplein Eelke op te wachten. Toen hij naar buiten kwam kon ik al zien dat-ie waarschijnlijk gewonnen had. En toen - boven aan de trap staand - zijn ogen mij hadden gevonden en hij enthousiast zijn arm omhoog stak, was het natuurlijk helemaal duidelijk. Nog net kon ik de wazige foto van hiernaast maken.



 
Door de overwinningen in de laatste 2 ronden heeft Eelke een flinke sprong gemaakt in het klassement. Hiernaast zie je een deel van de stand. De nummers 20 t/m 31 hebben allemaal 4½ punt. Je mag dan zeggen dat je op een gedeelde 20-e plaats staat. Niet gek in een veld van 123 deelnemers! Maar er moeten nog 2 ronden worden gespeeld. Als je die beide verliest kukel je weer een heel eind naar beneden. In ronde 8 (maandag) is zijn tegenstander Vignir Vatnar
Stefansson uit IJsland, die je op plek 26 ziet staan en natuurlijk ook 4½ punt heeft.

Nu iets over het getal in de één na laatste kolom: de schaakrating. Zoals ik al eerder heb gezegd geeft dat getal de sterkte van de schaker aan. Hier zie je een lijst van de de 20 schakers met de hoogste rating in de wereld. De nummer 1 van de lijst Magnus Carlsen heeft een rating heeft van 2870. Op nummer 7 zie je Anand staan met een rating van 2775. Op nummer 15 staat Anish Giri als hoogste Nederlander, hij is nog geen 20 jaar.

Hoewel de rating van Anand bijna 100 punten lager is dan die van Carlsen, is hij toch de huidige wereldkampioen. Die titel zal hij dit najaar in een tweekamp verdedigen tegen Carlsen. Een tweekamp is een match van een aantal partijen waarin het er omgaat wie de meeste wint.

De meeste deskundigen denken dat Carlsen  zal winnen. Omdat hij als sterkste schaker van de wereld wordt beschouwd. Je kunt dat ook zien aan zijn rating, er is nog iemand geweest die zo’n hoge rating heeft gehad. Let maar op. De match zal zeker in het nieuws komen. Helemaal wanneer Carlsen de winnaar wordt. Carlsen was al grootmeester toen hij 13 jaar was! Grootmeester is de hoogste titel die je als schaker kunt krijgen. Je moet er een rating van ongeveer 2400 tot 2500 voor hebben.

Waarom staat er bij Eelke in de rating kolom een 0? Waarom heeft hij geen rating? De rating in deze lijst is de internationale rating (RtgI). En omdat Eelke nog niet genoeg partijen heeft gespeeld die meetellen voor de internationale rating staat die op 0. Na dit toernooi krijgt hij die echter wel. Die zal waarschijnlijk ergens tussen de 1600 en 1700 liggen.
Top 10 in de Open10 na ronde 7
Eelke heeft wel een nationale rating, die is nu 1653. Er bestaat ook een rating voor kinderen, de jeugdrating. Die ligt bij Eelke ergens in de 1700. Eigenlijk is er niet echt veel verschil tussen die twee soorten ratings. Ook de internationale rating komt meestal aardig in de buurt van de nationale rating.

Om een idee te krijgen hoe de ratings zich tot elkaar verhouden zie je hier de top 10 van de Open10 groep (9 en 10 jaar) en die van de Open14 (13 en 14 jaar). De hoogste ratings in de Open10 liggen in de 1900. Die van de Open14 liggen in de 2400. Daar zit dus nog een groot verschil tussen. Maar bij jonge spelers stijgen die ratings soms snel. Anderzijds: hoe hoger de rating (boven de 2000), hoe lastiger om nog te stijgen.
Top 10 van de Open14 na ronde 7
In beide standen zie je trouwens dat de spelers met de hoogste rating niet op de eerste plaatsen staan.Een hoge rating is geen garantie dat je een wedstrijd of toernooi wint. Het is net als b.v. met voetbal. Ajax wordt beschouwd als een beter team dan zeg FC Groningen, het bewijs daarvan is dat ze altijd hoger eindigen in de competitie. Maar dat betekent niet dat de wedstrijd Ajax - FC Groningen altijd gewonnen zal worden door Ajax. FC Groningen zal ook wel eens winnen.

Hoe kom je nu aan een rating zul je je afvragen. Wel eigenlijk heel eenvoudig. Je begint met een lage rating. Als je wint dan stijgt je rating, verlies je dan daalt-ie. Maar dat niet alleen. Er wordt ook gekeken van wíe je wint of van wíe je verliest. Win je van iemand met een hoge rating dan stijgt je rating ook meer. Verlies je van iemand met een veel lagere rating, dan kost het je veel ratingpunten.

Eelke heeft dit toernooi steeds tegenstanders gehad met een rating van in de 1600 en 1700. Van een 1700 speler heeft-ie nog niet gewonnen. Dat moet-ie dan morgen maar even doen (dus maandag) tegen de IJslandse jongen. Die heeft een rating van 1782. Een erg goede schaker dus. Maar niet zo goed dat-ie wel eventjes van Eelke kan winnen. En remise is ook een uitslag.

Als je het zelf zo snel mogelijk wilt weten, dan is het te volgen via de websites die ik eerder genoemd hebt. Of als je  HIER OP KLIKT krijg je de steeds de laatste resultaten te zien. Je moet dan vooral goed kijken of je de juiste ronde te pakken hebt. Maandag is het ronde 8. Dinsdag is de laatste ronde.

Maar je kunt natuurlijk ook wachten tot dinsdagmorgen. Dan lees je gewoon op dit blog hoe het afgelopen is!

zaterdag 5 oktober 2013

EelKe Budva, (zater) dag 8: ronde 6

Aan groep 7A van de Nassauschool (Groningen) en andere geïnteresseerden:

Een belangrijke vraag die jullie stellen is misschien: hoe hoog staat Eelke nu eigenlijk? Eelke zijn groep (Open10) telt 123 deelnemers. Onderstaande lijst toont de nummers 50 t/m 78 van de stand na 5 ronden, dus de stand vóor de wedstrijd van zaterdag.

Waar het in de stand om gaat is het getal in de rechter kolom. Het geeft het aantal punten aan die zijn behaald in dit toernooi. Je ziet dat Eelke op nummer 55 staat met 2½ punt. Je ziet ook dat er veel meer zijn die 2½ punt hebben, 25 om precies te zijn!

Deze lijst geeft ook meteen een antwoord op de vraag hoe je tegenstander wordt bepaald. Dat gaat zo. Na elke ronde wordt er een nieuwe stand opgemaakt. Pas daarna wordt je volgende tegenstander bekend. Er wordt altijd geprobeerd dat je speelt tegen iemand met hetzelfde aantal punten als jij. Soms past dat niet helemaal en speel je tegen iemand die een half punt meer of minder heeft.

Hier past het wel. Eelke speelt tegen Dimitris Alexakis uit Griekenland. Je ziet dat die op plek 76 staat met eveneens 2½ punt. Deze manier van indelen (ze zeggen ook wel eens loting, maar dat is het eigenlijk niet) wordt het Zwitserse systeem genoemd. Waarom dat zo heet weet ik niet, misschien dat een Zwitser het bedacht heeft? Het wordt soms ook bij andere sporten gebruikt.

De tussenstand na 5 ronden in de Open10

Het Zwitsers is een systeem dat goed werkt. De besten - van het toernooi - komen vanzelf boven drijven, de slechtere dalen af naar onderen. Het mooie is dat je op deze manier snel in elke ronde tegen iemand speelt die ongeveer even sterk is als jij. Als je wint stijg je op de ranglijst en krijg je automatisch een wat sterkere tegenstander, als je verliest zak je in de stand maar krijg je ook een wat zwakkere tegenstander.

Zo blijft het voor iedereen leuk. Dit systeem kent dus geen kwartfinales, halve finales of finales. Je kunt niet uitgeschakeld worden. Gelukkig maar, want dan kon je na een paar wedstrijden - of misschien zelfs al na één - weer naar huis. Niet leuk. In het Zwitsers speelt iedereen juist evenveel partijen (in dit toernooi dus 9) en ook de wat minder sterke winnen bijna altijd wel tenminste één partij.

Voor de volledigheid ook nog even de top 10 van de tussenstand. Je ziet dat de eerste 4 allemaal 4½ punt hebben. Dat noem je dan gedeeld eerste. Daarachter een grote groep met 4 punten.

De eerste 10 in de Open10 groep (die van Eelke) na 5 ronden

En omdat er een groep is waar een Nederlander bovenaan staat hier de top van de Open14.

De top 10 in de Open14 groep na 5 ronden. Jorden staat mee bovenaan!

Geheel in overeenstemming met het Zwitsers speelt Jorden in ronde 6 tegen de Rus Semen Elistratov. Als hij wint komt-ie weer alleen bovenaan te staan. Maar beslist is het nog lang niet. Achter hem staat een groep met slechts een ½ punt minder. Bij verlies zullen velen daarvan Jorden voorbijgaan.

Het is nu bijna half 3. Over een kwartier gaan we verzamelen om naar de speelzaal te gaan ...


Eelke wint van Dimitris! Hier zie je hem kort nadat ik hem  - komend vanuit de speelzaal in het schoolgebouw de donkerte in - tegen 7 uur op het schoolplein opgevangen heb.

De man achter hem komt jullie misschien bekend voor? Het is niemand minder dan Hiddo Zuiderweg, Eelke's voormalige trainer en (zoals ik hem wel eens noem) 'ontdekker van Eelke als schaker' en die ik al in het verslag van dag 0 genoemd heb als degene die de schaakcursus geeft op de Nassauschool. Ongeveer tegelijk met het EK onderneemt hij een trektocht door het Balkan gebied en kwam vandaag en morgen langs in Budva.




Links de nieuwe stand in Eelke's groep(na 6 ronden). Eelke op een - samen met 20 anderen - gedeelde 33-e plaats. Volgende tegenstander is Ahmet Utku Uzumcu uit Turkije.

Jorden heeft trouwens zijn partij gewonnen, is dus nu lijstaanvoerder en ligt voorlopig geheel op koers voor de Europese titel! Maar niet te vroeg juichen, in 3 ronden kan alles heel makkelijk nog veranderen.

Eén van de volgende dagen - hopelijk morgen - ga ik meer vertellen over het getal wat in de één na laatste kolom staat. De rating. Zoals ik in het verslag van dag 0 schreef is dat een zeer belangrijk cijfer voor schakers. Tot dan!


vrijdag 4 oktober 2013

EelKe Budva, (vrij) dag 7: vrije dag

Tip! Voor de hele Budva serie geldt: klik of tik op de foto voor een vergroting!

Aan groep 7A van de Nassauschool (Groningen) en andere geïnteresseerden:

We zijn nu net over de helft van onze Montenegro trip. Het voelt alsof we hier al 10 dagen zijn. Vandaag is er geen schaakwedstrijd, maar een rustdag. Iedereen mag die dag zelf invullen.

Wel is er de dagelijkse schaaktraining in de ochtend. Door de Nederlandse schaakbond zijn op dit EK 5 schaaktrainers meegezonden met het Nederlandse team. Er zijn 18 spelers en iedere trainer heeft zijn eigen vaste groepje.

Links Alisha en Eva, rechts trainer Pacal en Casper

Eelke zit bij trainer Pascal Losekoot in het groepje samen met Casper, Alisha en Eva. De training is meestal een voorbereiding op de partij die 's middags wordt gespeeld (in dit geval dus morgenmiddag). Wie je volgende tegenstander is wordt op de avond ervoor bekend gemaakt. De trainer zoekt dan op internet naar partijen van de komende tegenstander en vertelt dan aan de spelers hoe ze kunnen beginnen met de partij.

Een paar plaatjes van de mooie oude stad Budva
In schaken is de opening heel belangrijk. De schaakopening zijn de eerste zetten die je speelt in een schaakpartij. Er zijn best veel verschillende openingen. Veel schakers, en zeker ook kinderen, spelen altijd dezelfde opening. Omdat ze daar het meeste van af weten en er bekend mee zijn. Het nadeel is natuurlijk dat de tegenstander zich daar dan weer op in kan stellen.

Dat is precies wat schaken eigenlijk is. De een doe dit, de ander doet dan dat, en de eerste verzint daar weer iets op en zo verder. Hoe dieper je bij al die mogelijke stapjes vooruit kunt denken hoe beter je als schaker bent.

Daarom ook wint de computer sinds een jaar of 10 van de mens, zelfs van de wereldkampioen zou hij winnen! Doodgewoon omdat de computers van tegenwoordig verschrikkelijk veel in verschrikkelijk korte tijd kunnen uitrekenen.

Het is handig om openingen zoveel mogelijk uit je hoofd te kennen. De ochtendtraining dient er voor om - speciaal voor jouw tegenstander van die dag - nog wat extra dingetjes of trucjes te leren. Maar altijd is het zo dat je uiteindelijk, als de opening voorbij is, je het aan het bord zelf moet bedenken.

We gaan het morgen weer zien. Voorbereiding is geen garantie dat je wint. Absoluut niet. Want de tegenstander doet met zíjn of haar trainer natuurlijk precies hetzelfde! Ik zei al: dat is schaken. Eigenlijk misschien wel om gek van te worden ...

De rest van de dag mag iedereen dus zelf bedenken wat-ie doet. Laat in de middag is er echter een voetbalwedstrijd afgesproken tegen het team van Zwitserland. Veel Nederlandse jongens en meisjes willen daar graag aan meedoen. Eelke natuurlijk ook!

Met een klein groepje gaan wij eerst nog de stad Budva verkennen. Budva heeft een oud gedeelte dat erg mooi is. De oude stad, oftewel de "stari grad" zoals ze dat hier zeggen. Budva ligt aan zee (de Adriatische Zee) en heeft een oude burcht die in de 15-e eeuw gebouwd schijnt te zijn. Het oude centrum heeft schitterende kleine straatjes met fraaie terrasjes, winkeltjes, restaurantjes en café's.

Caspers vader heeft in een reisgidsje ontdekt dat er een café is met de naam: de Casper Bar! Je kunt er zelfs een T-shirt kopen met de naam van het café erop.

Natuurlijk moeten we daar naar toe. Als specialiteit hebben ze er de Casper sandwich, zoals je rechts boven ziet. We nemen er allemaal één. De olijven gaan allemaal naar Pascal, maar het broodje met kaas en spek gaat er bij iedereen in, behalve bij Eelke die hieronder daarom nogal sip kijkt.

Casper doet een hap in de Casper sandwich!

Lopend over de oude vestingsmuur keren we terug naar het vakantie resort op Slovenska Plaza. Onderweg raken we zo verwikkeld in een discussie over schaaktraingen en -voorbereidingen dat we vergeten tijdig de afslag te nemen.


V.l.n.r. Eelke, Casper en trainer Pascal

Gelukkig is de aanvangstijd van het voetbal niet zo strikt als bij het schaken. De Zwitsers kunnen maar één team op de been brengen, wij als Nederlanders - inclusief verschillende ouders en trainers - vormen met een paar verdwaalde Britten drie teams. Op een fraai overdekt kunstgrasveldje spelen we een kleine competitie.

Twee Nederlandse teams spelen onderling een partij - dit keer
geen schaak maar voetbal

Zelf trek ik ook de stoute schoenen aan en weet zelfs een keer de handen op elkaar te krijgen na een warempel geslaagd trucje. Mijn grootste prestatie is echter dat ik ongeschonden het einde haal. Twee ouders (waaronder, jawel, de vader van Casper) haken zwaar geblesseerd - geen grapje - af. Dat is dus wel even mooi 50% (!) van het aantal meevoetballende vaders. Oftewel: schaakvader houd je bij de leest!

De dag was een welkome afwisseling in het schema van deze week, maar het is ook goed dat het er maar één is. Want de jongens (en zonder twijfel ook de meisjes) staan te popelen om weer te schaken! Casper en Eelke hebben beide wat goed te maken. Casper speelt (in de Open12) voor de derde opvolgende maal tegen een Georgiër. Eelke neemt het op tegen de Griek Dimitris Alexakis. (Ha, waar kennen we - groep 7A - die voornaam toch van ...?!)

Op naar een lange eindsprint van vier dagen! Iedereen veel succes!

EelKe Budva, (donder) dag 6: ronde 5

Tip: De laatste resultaten van alle Nederlanders zijn nu steeds bereikbaar via 'EelKe Budva: partijen en laatste resultaten' onder Berichten óf via Evenementen (beide in rechtermenu).

Aan groep 7A van de Nassauschool (Groningen) en andere geïnteresseerden:

De quizvraag van gisteren was: uit welk land komt Samir Ahmad Ahmadzada, de tegenstander van Eelke van vandaag in ronde 5? Het antwoord is: Azerbeidzjan. Ik heb het kaartje er weer even bijgepakt om te laten zien waar het land ligt: tussen de Zwarte Zee en de Kaspische Zee, waar ook het gebergte de Kaukasus gelegen is. Je zou niet direct verwachten dat Azerbeidzjan bij Europa hoort. Ik heb ergens gelezen dat dwars door het land een rivier stroomt die traditioneel als de grens tussen Europa en Azië wordt beschouwd. Net als Rusland heeft Azerbeidzjan dan dus een Europees deel en een Aziatisch deel. En net als Rusland doen ze mee met Europese sportevenementen.

Azerbeidzjan met de pijl aangegeven

Ook Georgië en Armenië, buurstaten van Azerbeidzjan, laten zich graag tot Europa rekenen. De drie landen, die vroeger allen behoorden tot Sovjet-Unie, staan als zeer sterke schaaknaties bekend en zijn op dit EK dan ook sterk vertegenwoordigd.

Aan het eind van dit bericht de uitslag van Eelke zijn partij tegen Samir Ahmad. Nu eens even aandacht voor de andere groepen. Duidelijk was al dat 3 (jonge) groepen hun partijen spelen in een schoolgebouw. De andere 9 groepen spelen in een sporthal. Zo ziet een sporthal er uit als 800 schakers over ongeveer een uur er hun partij gaan spelen:

Zo'n 800 lege stoelen in de zaal en een lege tribune ...

En zo pal voor het startsein als iedereen aan tafel zit:

Iedereen (maar dan ook echt iedereen!) heeft in de zaal zijn plaats ingenomen

Dat iedereen op dit moment aan tafel zit is bijna 100% zeker! Waarom? Dat zit zo. Er zijn een aantal heel strenge regels opgesteld bij dit EK. Eén daarvan is dat de speler op zijn plaats móet zitten op het moment dat het startsein van de ronde gegeven wordt, in deze hal is dat exact om half 4. Is dat níet het geval dan heb je automatisch de partij verloren!! Het vreemde is misschien dat - zodra de partijen gestart zijn - je weer mag weglopen van je plek. Je mag gerust naar andere partijen kijken, aan de wandel gaan (binnen de zaal) of naar de wc gaan. Heb je echter net voor het begin hoge nood en besluit je om snel nog even te gaan plassen en je bent niet op tijd terug, dan heb je pech. Heel veel pech want de partij wordt meteen verloren verklaard! Althans zo is daarvoor nadrukkelijk gewaarschuwd. Ik heb nog niet van een geval gehoord waarin het ook zo gegaan is; gelukkig maar. De achtergrond van deze regel is o.a. dat hiermee voorkomen wordt dat spelers heel laat op komen dagen. Omdat je minimaal 2 uur tijd hebt voor een partij, komt het voor dat spelers dit wel eens tot een uur of zelfs meer laten oplopen b.v. omdat ze denken dat ze in de resterende tijd toch wel gaan winnen of - een andere reden - om hun tegenstander zenuwachtig te maken (psychologische oorlogvoering heet dat).

Vóor het spelen mogen toeschouwers in de zaal komen b.v. om hun kinderen naar hun plek te begeleiden, hun moed in te spreken of nog wat foto's te maken. Vanaf het startsein is de zaal echter voor hen streng verboden terrein. Wel mogen ze op de tribune plaatsnemen. Op de foto is echter te zien dat de eerste 4 rijen van de tribune leeg zijn. Ook die zijn weer verboden voor de toeschouwers. De reden is dat de rijen te dicht bij de zaal komen, zodat toeschouwers de dichtsbijzijnde schaakborden zouden kunnen zien en dan misschien met geheime tekens naar de spelers iets zouden kunnen voorzeggen! Foto's nemen tijdens de partijen vanaf de tribune mag trouwens ook niet. En als je een smart-phone tevoorschijn haalt en een toezichthoudende suppoost ziet het, ben je helemaal de klos. Je wordt dan verzocht de tribune te verlaten. Ook weer vanwege het onwaarschijnlijke geval dat je via de smart-phone een goede schaakzet zou kunnen doorgeven aan iemand in de speelzaal ...

Nu even aandacht voor 2 spelers die dagelijks in deze speelzaal schaken. Het zijn de twee broers Jorden en Lucas van Foreest. Het zou zomaar kunnen dat sommigen van jullie hen kennen. Ze komen uit Groningen en dat niet alleen, ze wonen aan de Prinsesseweg. Als ik het wel heb is Jorden zelfs ooit nog kort leerling geweest van de Nassauschool!

Koploper Jorden van Foreest  na 4 ronden in de
 Open14 en dus aan bord 1 in ronde 5!!
De twee zijn erg getalenteerd. Na 4 dagen staat Jorden in de Open14 groep zelfs ongedeeld eerste met 4 punten uit 4 partijen (dus alles gewonnen tot nog toe). Hij is al jaren misschien wel het grootste  Nederlandse schaaktalent en heeft nu serieuze kans Europees jeugdkampioen te worden. We blijven hem volgen!


Lucas van Foreest aan bord 11 in de Open12
Zijn 2 jaar jongere broer Lucas kan er ook wat van. Hij is gestart met 3 uit 4 en is daarmee ook kanshebber voor een hoge klassering in de Open 12 groep.

's Avonds naar een Italiaans restaurant in de stad. Dit is
nog maar een gedeelte van het Nederlandse team. Het
ander deel kwam pas later binnen omdat enkelen van hen
nog niet klaar waren met hun partij die soms wel 5 uur
in beslag nam!
Eelke en Samir Ahmad elk met
hun ontvangen cadeautje











Ondanks een gedegen voorbereiding in de ochtend met zijn trainer verloor Eelke zijn partij tegen Samir Ahmad. Eens temeer bleek dat er op dit niveau niet echt zwakke schakers zijn. Op de linker foto zie je de twee voor aanvang van de partij. Samir Ahmad had een zelfde cadeautje meegebracht als welke Eelke voor elk van zijn tegenstanders heeft: een bord magneetje. Die van Samir heeft een inscriptie en een vlag van het land dat hij vertegenwoordigt: Azerbeidzjan. Leuk!

Eelke was niet de enige van het Nederlands team die slecht scoorde. Werden er gisteren uit 18 partijen 11 ½ punt behaald, vandaag waren dat er een schamele 4 ½. Ondanks dat werd de dag besloten met een gezamenlijk uitje naar een Italiaans restaurant. Het was heel gezellig en om half 12 bereikten we moe maar voldaan over de afgelopen 5 dagen onze hotelkamer.

Het mocht. Want morgen is er een vrije dag! Geen schaakwedstrijd dan. Zaterdag wordt het toernooi vervolgd met 4 dagen vol enerverende schaakpartijen. Welterusten iedereen!