Het boek

Klik hier of op de afbeelding om het boek in zijn geheel te lezen.

Of lees het hieronder en klik eventueel op vergroten.

Veel leesplezier!

LIDICE

EK jeugdschaak Praag, augustus 2016, ronde 8

Op 26 augustus 2016 tijdens het EK jeugdschaak in Praag bezocht ik samen met een van de andere vaders het dorpje Lidice, zo'n dertig kilometer ten noordwesten van Praag. Lidice werd in de Tweede Wereldoorlog volledig door de Duitsers vernietigd waarbij alle mannen en de meeste kinderen werden vermoord en een derde van de vrouwen na de oorlog niet uit het concentratiekamp terugkeerde.

Lees het verslag van het bezoek in:

(...)
In de niet al te grote laagbouw aan de overkant is het museum gevestigd. Binnenin vertelt het de geschiedenis van Lidice.

Op 27 mei 1942 wordt in Praag door het Tsjechische verzet een aanslag gepleegd op Reinhard Heydrich, plaatsvervangend Rijksprotector van Bohemen en Moravië. (...) De bescheiden klinkende titel die Heydrich draagt zou kunnen doen vermoeden dat hij een onaanzienlijke zetbaas is. Het omgekeerde is het geval. Heydrich staat aan het hoofd van de nieuw gevormde RSHA, Reichssicherheitshauptamt, die onder meer de Duitse geheime diensten Gestapo en SD omvat. Tussen hem en Adolf Hitler staat alleen SS-leider Himmler. Veel doortastender nog dan de laatste is het Heydrich die de genocide op de Europese joden organiseert.
(...)
Met de moord op het grootste deel van Lidice’s inwoners is slechts aan de helft van de opdracht van de Führer voldaan. Het andere deel van het bevel luidt dat nooit meer iets mag herinneren aan het bestaan van Lidice.
(...)

Lidice  brandt.

(...)

hier lag eens het oude Lidice.

(...)

Een beeldengroep van de eenzaam over de vlakte uitkijkende kinderen die zo tragisch aan hun einde kwamen. 

(...)
Maar evenzeer als de kleintjes zijn zij onwetend van het gruwelijke lot dat hun te wachten staat.
(...)

in het nieuwe Lidice is veel dat verband houdt met de gebeurtenissen uit de oorlog. Midden in het dorp is een galerie gevestigd.

(...)
Onmiskenbaar is ook dat de wolk recht boven de stad hangt. Dit moet een serieuze brand zijn.
(...)

Vijftig meter lang rijden we door een walm.
(...)

(...)

De rookwolk boven de stad Praag aan het eind van het verhaal Lidice bleek afkomstig van een hevige brand die op 26 augustus 2016 rond 17:15 uur uitbrak op het terrein van Barrandov Studios, een van Europa’s grootste filmstudio’s.
(...)

De route die de navigatie ons liet rijden: van ons eigen Welness Hotel Step naar Lidice en op de terugweg naar de speellocatie in het Top Hotel vlak langs de brandende Barrandov Studios.

In de maanden april en mei (het verhaal LIDICE was toen al geschreven) werd op de VPRO televisie de serie Himmlers hersens heten Heydrich, gebaseerd op het boek HhhH van de Franse schrijver Laurent Binet, uitgezonden. In de zeven afleveringen stonden de aanslag op Reinhard Heydrich,  de Tsjechische aanslagplegers en de persoon van Heydrich centraal. In aflevering zes kwam de straf van Lidice aan de orde.

De twee foto's van het terrein van het oude Lidice op deze pagina zijn gemaakt door Olivier Vrolijk.

SCHAKEN EN BOKSEN

OKU, 3-5 juni 2016

SCHAKEN EN BOKSEN is niet eerder gepubliceerd. Een fragment uit de eerste twee alinea's:

(...)

Net voor de start van de eerste ronde is er het nieuws van het overlijden van Mohammed Ali. Sportman van de twintigste eeuw. The Greatest. Tot het eind aan toe: nadat zijn organen waren uitgevallen bleef zijn hart nog een half uur kloppen. 

Schaken en boksen. Een grotere tegenstelling is niet denkbaar. Het eerste een ode aan het hoofd van de mens. Het tweede juist erop gericht dat kwetsbare lichaamsdeel met harde klappen vol te raken. En toch... op een bepaalde manier is boksen de zachte sport. En schaken de wrede.

(...)

Waarom? Het is te lezen in:

Overigens speelde ik op het Limburg Open 2017 tegen het jongere zusje van Jimmy, getuige dit screenshot van Facebook:

Wie wil weten waarom Mohammed Ali The Greatest van de twintigste eeuw was of geïnteresseerd is in mijn herinneringen aan deze legendarische bokser, leze vooral het volgende blogartikel: Cassius Clay.

BERICHT VAN EEN SCHAAKVADER

NK ABC 2016, zondag 1 mei

BERICHT VAN EEN SCHAAKVADER werd oorspronkelijk 3 mei 2016 gepubliceerd op de site van het Pathena NK ABC 2016 (29 april - 7 mei in Rotterdam). Het verhaal ging over hoe ik twee dagen eerder een spannende partij van zoonlief thuis via de liveborden op de computer had gevolgd.

Een verbeterde versie is te vinden in:

(...) 

en net als de spelers ben je helemaal klaar voor de partij: de partij van hém! De beginzetten van de meer dan vijftig digitale borden rollen in hoog tempo op het scherm voorbij, maar op het bord van hem gebeurt niets. Dat is te zeggen, de seconden op zijn klok tikken weg, maar... er komt geen zet! Of, wanneer hij zwart heeft, nog erger: er is wel de openingszet van de tegenstander, maar zíjn stukken blijven roerloos in de beginopstelling staan... Je vraagt je af, zou er wat zijn?

(...)

Opnieuw slaat de schrik me om het hart. Híj is nu al zijn pionnen kwijt, maar wit houdt er eentje over. Met beiden nog een toren zal wit proberen de pion naar de promotielijn te brengen. Het hele spel begint opnieuw. Hoe kon-ie nou zo stom zijn? De engine gaf toch 0.06 aan! Duidelijk remise toch?

(...)

TIEN SCHAAKWIJSHEDEN VAN NUMMER VEERTIEN

De TIEN SCHAAKWIJSHEDEN VAN NUMMER VEERTIEN werden oorspronkelijk gepubliceerd als de 9 schaakwijsheden van nummer 14 (zie daar ook voor de andere sporten waar de grootste Nederlander aller tijden in uitblonk). Met dank aan Fons van Hamond voor wijsheid nummer 7 in:

Op deze plaats trouwens mijn dank aan Fons voor zijn enorme bijdrage aan het boek: zijn zorgvuldige lezing en herlezingen, de gezamenlijke sessies, de discussies over punten, komma's, tussenstreepjes, beletseltekens en samenstellingen,  de tekstverbeteringen al dan niet schaaktechnisch van aard, de mails omtrent de van ver over de weilanden klinkende geluiden van brommers en blaffende honden... Zonder hem was het boek niet geworden tot wat het nu is.

WAT WIL DE SCHAAKMOEDER?

De schaakvader gaat het maar om één ding: dat zijn kind de partij wint! Het liefst langs de weg die de trainer onderwezen heeft, maar als het incorrect is of dankzij een blunder van de tegenstander, dan maalt hij daar niet om. En of de zege tot stand komt door middel van langdurige positionele en strategische manoeuvres waarbij alle vlakken van het speelveld subtiel worden verkend, dan wel via het betere rechttoe rechtaan werk van een woeste koningsaanval – ook dat zal hem een biet zijn. Zolang het maar leidt tot de allesbevrijdende climax aan het eind: de matzet! 
Doorgaans is één winstpartij niet genoeg voor hem, na een korte adempauze maakt hij zich op voor de volgende, en daarna wéér...
(...)

Jaja, wat híj wil, dat snappen we nu wel... maar wat wil zíj: de schaakmoeder?

Lees het in:

In het voorbijgaan wordt trouwens ook de kwestie waarom vrouwen minder goed schaken dan de mannen voor eens en altijd opgelost!

SCHAAKVADER AF

Slotverslag WK jeugdschaak Halkidiki, 13 november 2015

(...)
Toen ik bij aankomst op het indrukwekkende Porto Carras Grand Resort het even brede als lange tweepersoonsbed zag op de bovenverdieping van het appartement dat hij met twee van zijn teamgenoten deelde en ik opmerkte: ‘Daar kan ik best bij’, wees Eelke dat half serieuze voorstel voor de zekerheid met een gedecideerd ‘nee’ van de hand. 
(...)
Met statistieken en nog maar eens een uitleg over hoe het Zwitserse indelingssysteem in elkaar steekt, hield ik het blog in leven.
(...)

Porto Carras met zijn kolossale hotels, jachthaven en Olympic Hall zag er stralend uit
(...)
En een fotocollage met alleen wat onderschriften doet het altijd goed. Als gebruikelijk schoot het magische toeval te hulp. Bitchy Bibi!
(...)
Op zeker ogenblik werd ik mij bewust van het gevaar dat ik de voor de hand liggende vraag van mijn reisgenoten waar ik dan zo druk mee bezig was, onverhoeds beantwoorden zou met: ‘Ik maak er een einde aan.’
(...)

Lees het slotverhaal in:

DE VADER VAN EEN SCHAAKVADER

(...)
Mijn vader, Eelkes pake, is in 2008 op 88-jarige leeftijd overleden. Eelke is van 2003 en op deze foto, waarvan ik de exacte datum niet kan achterhalen, is hij dus niet ouder dan vijf jaar.
(...)

(...)

In mijn verbeelding zie ik hem vanachter het beeldscherm opstaan en in verbazing uitroepen: ‘Hoe is it no dochs mooglik? Hat er ’t al wer wûn!’

(...)

Lees meer in:

Niet het toernooi (WK dag 11)

De partijen begonnen vanochtend i.v.m. de prijsuitreiking al om 10 uur. Niet het beste tijdstip voor een schaker, zeker niet als het volkomen ingaat tegen het schema van de tien dagen ervoor. Chinezen en Amerikanen behoren tot de lastigste tegenstanders, zo zegt men in het trainerskamp. Vaak weinig partijen te vinden op internet en afkomstig uit, letterlijk en figuurlijk, grote schaaklanden. Als je dan - met zwart, ook dat nog - tegen iemand uit de Verenigde State moet met een Chinese naam, t.w. een zekere Mingyang Liu, bereid je dan maar op het ergste voor.

Als ik tegen enen het verzamelappartement binnenkom tref ik Eelke al op de bank aan. De voortekenen blijken terecht. "Mijn tegenstander ging aanvallen. En toen verloor ik een stuk." Dat is de eenvoudige uitleg waarmee zijn vader het moet doen. Daarmee blijft hij steken op 5 punten uit 11 partijen, dat is beneden de 50 procent. Dit WK was duidelijk niet het toernooi van Eelke.

Eelke, Max, Stefan en moeder Liam

Stefan en Merijn, de twee onvolprezen coaches die twee weken net als de schakers en schaaksters keihard gewerkt hebben, doen de laatste analyses van dit toernooi. Max heeft toch nog reden om tevreden te zijn. Na een stroef begin eindigt hij dankzij twee overwinningen met 7 punten als Nederlander met de hoogste score.

Vader Alexander, Merijn en Alexander

Alexander krijgt de complimenten van coach Merijn. Nog geen 9 jaar en met 5 punten in de U10 groep heeft hij het in zijn eerste internationale toernooi uitstekend gedaan .

De eindklassering van alle Nederlanders op een rij (Rk. geeft de eindpositie aan):

In de middag is er tijd voor een duik in het zwembad of zelfs in de zee. Vroeg in de avond zal er een intern snelschaaktoernooitje worden gehouden. Rond half 9 staat de prijsuitreiking gepland, maar het zal duidelijk zijn dat de Nederlandse delegatie daar zijn opwachting niet zal maken. Later in de avond schijnt er een eindfeest te zijn. Voor de liefhebber. Deze schaakvader verlaat nu het Meliton hotel om in zijn eigen hotelletje de koffer te pakken. Morgen zal hij vroeg uit de veren moeten om de thuisreis te aanvaarden.

Bitchy Bibi (WK dag 10)

Het toeval op dit blog slaat weer toe. Catheleijne neemt het in de U18 op tegen de twaalfjarige Bibisara Assaubayeva waarover ik hier eerder schreef. Oftewel Cath (zoals ze in het team genoemd wordt) tegen Bibi.

Cath tegen Bibi

Ik sta ietwat in tweestrijd. Bibi had ik al een beetje in mijn hart gesloten, maar nu speelt ze tegen een Nederlandse. Dat de beste moge winnen zullen we maar zeggen.

V.l.n.r.: Merijn, Maaike, Catheleijne, Eelke, Alexander,
Max, Liam, Stefan en Hing

Eerder op de dag was er een foto-shoot met de Fransen. Het Nederlandse team poseerde ook apart. In de zaal speelt al heel lang niemand meer in een oranje shirt, maar voor deze gelegenheid waren ze weer uit de tas gevist.

Max is snel klaar vandaag, hij pakt het punt. Hij brengt een minder bericht mee over Eelke. Eelke staat verloren, wat niet veel later met zijn binnenkomst bevestigd wordt. Curieus aspect: zijn tegenstander, de Chinees Yifan(a) Zhang, speelde in de opening eenzelfde variant als waarmee Max in augustus op het Vlissingen toernooi binnen twintig zetten van Eelke won. De partij is te vinden op het internet en overduidelijk door de Chinezen aan een onderzoek onderworpen.

Eelke trapte natuurlijk niet voor de tweede keer in de val, maar dat wisten de Chinezen natuurlijk ook. De kleine Yifan zat nu comfortabel in zijn voorbereiding, in tegenstelling tot Eelke die achter het bord niet de goede antwoorden vond. Vaker gaat het op een EK of WK om deze drie zaken: voorbereiding, voorbereiding en voorbereiding.

Catheleijne redt het niet tegen Bibisara. Het twaalfjarige talent bleek behalve ambitie ook in bezit van de soms bijbehorende maniertjes. Dodelijke blikken over de tafel en snuivende geluiden bij het uitvoeren van de zetten. Misschien moeten we inmiddels spreken van Bitchy Bibi.

Maaike tenslotte zit vandaag op bord 12 nog net live en wint! Dat betekent uiteraard morgen weer een live-bord met vooruitzichten op een fraaie eindklassering. Als u wilt kijken houdt dan rekening met het vervroegde tijdstip van de laatste ronde van dit WK: 10.00 uur Griekse tijd, dat is 11.00 uur in Nederland.

De andere drie Nederlanders:
Alexander ½
Liam 1
Hing 0

Een zonovergoten Porto Carras (WK dag 9)

's Avonds wordt het hier snel fris, koud zelfs.

Overdag is het de laatste dagen genieten van schitterend nazomer weer. 

Een zonovergoten Porto Carras, op de achtergrond de Olympic Hall.

De Olympic Hall van dichtbij, tegen een uur of half drie 

stromen de schakers en schaaksters toe.

Er rijdt zelfs - ietwat overdreven - een toeristentreintje dat de spelers

 van het hotel naar de speelzaal brengt.

Uitstappen maar.

Vader Beukema, met Groninger roots maar vader van een grote Belgische schaakfamilie en teamblogger haast zich naar binnen voor wat foto's.

 Het Nederlandse team bedient zich vandaag van heuse een yell!

 En gaat lachend uit elkaar. Dat gaat goed komen vandaag!

De speelzaal is nu nog mager gevuld.

Dmitri Loutragotis uitkomend voor Griekenland kennen we goed. Ze woonden voorheen in Nederland en hij en zijn jongere broer deden jaren mee aan de Nederlandse kampioenschappen. Hier op dit WK doet ook het derde broertje mee.

Officials sturen nu iedereen de zaal uit.

Achter het hotel is een fraai park, zonterras en zwembad.

Drie kwartier na het begin zie ik een schakertje uit Wales door het park lopen. Hij is klaar met zijn partij, wat ook af te leiden is aan het notatiebriefje in zijn hand.

Hij blijkt onderweg naar het strand waar zijn vader zich in een stoel genesteld heeft maar nu zijn rust snel verstoord ziet worden. Wat ik vermoedde lijkt nu wel zeker: onze jonge held heeft verloren.

Sommigen zitten in zwembroek aan het strand. Op de achtergrond Neos Marmaris, hemelsbreed ruim een kilometertje, via de weg is het langer.

Hier is er nog een. Zo te zien heeft hij gewonnen.

Dan de uitslagen van vandaag:

Eelke komt na bijna 5 uur spelen als laatste terug van de speelzaal. De berichten van de overige Nederlanders over zijn stelling waren gunstig geweest. Eelke - met zwart - zou een toren en twee (zelfs drie?) lichte stukken voor een dame hebben. Toch is het remise geworden. De coaches proberen zoveel mogelijk partijen van de anderen te analyseren. Eelke analyseert ondertussen zijn partij met de computer. Enkele teamgenoten kijken zo nu en dan mee. De computerwaarderingen stuiteren van het ene uiterste naar het andere. Dan staat wit weer gewonnen, dan zwart. Niemand zegt ook maar iets meer van deze partij te begrijpen. Eelke nog het minst. Uiteindelijk krijgt hij de slappe lach. Op een gegeven ogenblik moet hij elke zet voorzien van twee vraagtekens. In analyse taal is dat het equivalent van verliezend.

Nee, dit is geen grappig internet filmpje waar gezamenlijk om gelachen wordt. Maar een schaakpartij!

Het is bijna half tien als Hing, coach Stefan, Max en coach Merijn zich als laatst overgeblevenen verzamelen rondom Eelke's partij. Yolo schaak wordt het genoemd. Volkomen chaos op het bord. De loper van c8 gaat pas op zet 35 van zijn plaats! Er zou teleurstelling moeten zijn over de eigen gemiste kansen. Of opluchting over die van de tegenpartij. Of besef van de foutieve opzet van de partij. Maar niets van dat al. Aan het eind van deze lange dag is er alleen nog maar hilarie.

Overige resultaten:
Alexander  1
Maaike 0
Max  0
Catheleijne 1
Liam  ½
Hing  ½

Statistieken bijgewerkt (WK dag 8)

Het artikel met de WK statistieken van de rust- en reisdag is geheel herschreven. Ook zijn er twee aardige tabellen aan toegevoegd. Dus dat is het verhaal van vandaag!

Is dit WK wel een WK?

Uitslagen van vandaag:
Eelke  ½  tegen Jakub Vorisek uit Tsjechie
Alexander 0
Hing  0
Maaike  1
Liam  0
Catheleijne 1
Max 1

Twee uit twee op z'n Grieks (WK dag 7)

Op dag 7 speelt Eelke weer met zwart. De vraag is of hij de cirkel van winnen met wit maar verliezen met zwart weet te doorbreken. In het appartement wacht iedereen de ontwikkelingen weer gespannen af. Alexander is al bijna twee uur klaar als ik binnenkom.

De verzamelplek in huize Vrolijk: links vader Alexander, Liam achter
het beeldscherm, Eelke die binnenkomt en een Zwitserse gast.

De spelers komen vanuit de speelzaal enkele honderden meters verderop in het donker naar het appartement waar het buitenlicht aanspringt als ze op de stoep staan. Maaike is de tweede die met een punt arriveert en heeft goede berichten over Eelke: hij staat goed! Catheleijne heeft helaas verloren. Daarin blijkt ze de enige van vandaag. Max en Liam komen beiden zoals de dagen ervoor met remise binnen. Dan eindelijk verschijnt ook Eelke in de deuropening: gewonnen! Zijn tegenstander Luke Pulfer uit Canada ging voor de 40-zet door zijn tijd. Eelke had inderdaad groot voordeel behaald maar daarna een tegenaanval onderschat. Bij invoer in de computer blijkt de schaakengine in de eindstelling nota bene een miniem voordeel voor wit te geven! Maar een punt is een punt.

Eelke, Hing, Liam en zijn moeder

Buffet in de grote eetzaal

We besluiten met een klein groepje naar het restaurant te gaan. Het kan anders soms behoorlijk laat worden. Onderweg sluit Hing zich bij ons aan. Als laatste Nederlander komt hij net uit de speelzaal. Ook hij wint vandaag. Dat maakt de dag met 5 punten uit 7 tot dusverre tot de meest productieve voor het team dit toernooi.

Eelke heeft na de rustdag met twee overwinningen een 100% resultaat en staat nu voor het eerst boven de 50%. We doen gewoon net als de Grieken: bankroet gaan (94 ratingpunten door het putje), een injectie van 80 miljard erin, een streep door het verleden (hoe staat het nou met die Griekse crisis? is die Tsipras eigenlijk nog steeds premier?) en gewoon overnieuw beginnen. We staan op 2 uit 2. En morgen wit!

Aangekomen in Porto Carras (WK dag 6)

Vanaf nu is het geen Halkidiki meer maar Porto Carras. Halkidiki (of Chalkidiki) is het gehele schiereiland ten zuidoosten van Thessaloniki. Met trein, vliegtuig, gehuurde auto ben ik gisteren gearriveerd in mijn appartement in Neos Marmaros, op 5 km afstand van het luxe Porto Carras resort waar dit WK gehouden wordt.

Zonder navigatie (want weer €50 extra) van Thessaloniki naar Neos Marmaris is goed te doen, een doorgaande weg hoofdzakelijk langs de kust (wel even de afslag nemen bij Nea Moudania nemen, zodat je niet in de verkeerde van de drie uitstulpingen afdaalt), maar aangekomen op de plaats van bestemming valt het nog niet mee in het donker een hotel met alleen een lang nummer maar zonder straatnaam te vinden. Uiteindelijk word ik door een loopjongen van een motorzaak die nog open is op een scooter naar de plek geloodst waar ik word verwacht.

Van buiten oogt het onderkomen klein, maar het bevat toch een behoorlijk aantal appartementen. Ik lijk de enige gast. Wat ik als een tweekamer appartement online heb geboekt blijkt in de praktijk liefst vier bedden te bevatten. De matras van afgelopen nacht lag niet bepaald lekker, ik heb dus nog keus. Internet is er slechts in de lobby. Maar de bedoeling is ook niet dat ik hier vele uren door ga brengen.

Ik spreek af in het Meliton hotel net voor de groep gaat lunchen. Het eten is hier goed zegt men. Niet opvallen is het devies en gewoon aansluiten in de rij. Dat lukt, niemand die mij lastig valt. Mooi zo, dat is geregeld de komende week!

Na de lunch naar Eelke's luxe verblijf. Met Max en Hing zit hij in een twee lagen appartement. Max en Hing slapen in het tweepersoonsbed beneden. Eelke alleen in die van boven. Ik kan er zo bij, geen haan die er naar kraait! Maar Eelke weigert ...

Met de groep vertrekken we naar de speelzaal in de Olympic Hall. De U08 en U10 spelen in het Meliton hotel, dus Alexander en zijn vader gaan nu niet met de groep mee.

Eelke wil niet mooi gefotografeerd worden door zijn vader, vandaar zijn stuurse gezichten. Niet omdat het hem hier slecht bevalt. Integendeel! Maar een toonbare foto vanuit de zaal kwam niet door de censuur.

Coaches en ouders keren keren terug naar het appartement van Liam en zijn moeder dat naast dat van Eelke gelegen is. Na een uur of drie horen we via de Facebook chat dat Alexander remise heeft. Een half uur later komt Eelke als eerste binnen, hij heeft gewonnen van de Engelsman Tate Remus Elliot! Snel volgen er meer en het wordt een goede dag. Om de beurt nemen de spelers plaats aan tafel voor een uitgebreide analyse onder leiding van de coaches.

Resultaten:
Alexander  ½
Eelke 1
Maaike 1
Catheleijne 1
Max ½
Liam ½
Hing 0

P.S.: Het artikel van de rustdag is wat haastig afgerond en wil ik nog aanpassen. Niet de getallen trouwens want die kloppen wel.