Jonas en Eelke ruim in middenmoot op Veendam rapid toernooi

(Oorspronkelijk gepubliceerd op Paardensprong site, 26 feb 2013, zie evt. hier)

Afgelopen zaterdag 23 februari was het voor de A-spelers van de Paardensprong kiezen tussen twee toernooien: GP-jeugd van der Linde in Winschoten of het 14-e traditionele Veendammer rapid-toernooi. Voor Eelke en Jonas viel de keus op het laatste. Net als in de GP A-groep gold in Veendam een speeltempo van 20 min. p.p.p.p., maar wel totaal andersoortige tegenstanders natuurlijk. Met 38 deelnemers was het veld behoorlijk kleiner dan vorig jaar, maar niet minder interessant en vooral ook zeer gemêleerd: van IM tot huisschaker! Maar liefst zes 2000+ spelers op de lijst, maar ook een flink aantal in de laagste ratinggroep tot 1400. Hoewel de lijst verdeeld was in 4 ratinggroepen (met bescheiden geldprijzen per groep) werd er volgens Zwitsers systeem gespeeld in één competitie.

Paardenspronger in het rood

Het toernooi begon met vertraging, de organisatie werd ingelicht dat net een trein vanuit Groningen richting Veendam was uitgevallen. Nu waren het niet de minsten die in deze trein zaten: de als eerste geplaatste Erik Hoeksema (inderdaad IM), de voorzitter van SC Groningen Wim Krijnen en - last but not least – nationaal top jeugdschaker Jonas Hilwerda van SC de Paardensprong. Ja, voor de organisatie was het toen niet moeilijk meer om het aanvangstijdstip uit te stellen tot iedereen gearriveerd was, hetgeen door alle aanwezigen als vanzelfsprekend werd geaccepteerd. Niets dan lof voor die organisatie trouwens, de vaart werd er de rest van de dag goed in gehouden en de achterstand op het schema ruimschoots ingehaald.



Organisatie in goede handen

Uiteindelijk werd toch met de eerste ronde begonnen zonder de Groninger treinreizigers; de oplossing was dat zij hun partijen van de eerste ronde in de pauze zouden inhalen. Eelke stond op rating precies in het midden van de deelnemerslijst, in het Zwitserse systeem sta je dan wat betreft de loting voor de eerste ronde precies op de wip: je speelt tegen de hoogst geplaatste speler van de lijst óf juist tegen de laagste. Het werd het eerste. Niet getreurd, integendeel, je speelt zo’n toernooi toch vooral ook om te leren? Omdat Erik Hoeksema dus nog onderweg was (in trein, bus of privé taxi? hoe ze uiteindelijk exact de Dukdalf bereikten werd mij niet duidelijk), wordt Jan Baljé zijn tegenstander, rating 2226.



Toernooiwinnaar

Het werd meteen de partij waarop Eelke, spelend met wit, het meest trots mocht zijn. Tot de 30-e zet is de stelling volkomen in evenwicht. Meer nog: in het middenspel is het de zwartspeler die tot verdedigen gedwongen is. Dat laatste lukt hem overigens uitstekend, wit komt er niet doorheen en het niveauverschil laat zich uiteindelijk gelden. Eelke verliest tijd en gaat door de vlag. Op dat moment staat hij echter al verloren en Jan eist dan ook niet de winst op maar ziet – de verhoudingen toch even rechtzettend – een fraaie matvoering. Verlies dus in de eerste ronde, maar wel met welgemeende bewondering en complimenten van de uiteindelijke toernooiwinnaar, want Jan Baljé eindigt met maar liefst 6 ½ uit 7 ongedeeld als eerste. In een klein verslagje van hem zelf op de Unitas site spreekt hij over goede en slechte stellingen die hij won - ik vroeg mij even af onder welke hij zijn partij uit de eerste ronde schaarde.

Opvallend dat Eelke dan in de volgende ronde tegen een 1300 speler zwaar in de problemen raakt en op zeker moment zelfs dik verloren staat. Tegenstander Leo Spaans ziet niet de winnende ruilvariant en met 2 torens en paard tegen een dame weet Eelke de partij alsnog naar zich toe te trekken.

In ronde 3 volgt, ietwat onnodig, verlies tegen Michiel Meeuwsen. Na verschillende kansen te hebben laten liggen, kantelt de partij en weet Eelke met nog enkele seconden op de klok slechts een nadelig eindspel te bereiken van Koning- Toren tegen Koning-Toren-Paard. Eelke wil remise claimen, maar die boodschap komt niet goed over, de tegenstander speelt door en Eelke gaat door de vlag: verloren en grote teleurstelling, want “het was toch gewoon remise?!”.  De les (volgens mij):  trek je helemaal niets aan van tegenstander en/of omstanders, zet de klok keihard stil en haal de arbiter erbij. Díe beslist. Het eindspel schijnt theoretisch remise te zijn. Maar wat is de arbitrale beslissing bij een dergelijke claim als je nog slechts 1 seconde op de klok hebt staan? Ik zou het graag willen weten. Zoals het nu ging werd de arbiter een mogelijk moeilijke beslissing bespaard.

Na de pauze scoort Eelke met degelijke partijen tegen over het algemeen wat zwakkere tegenstanders (afgezien van Gerbert Leeftink, die dan ook wint) een mooie  3 uit 4, waarmee hij op 4 punten uitkomt, achter Sylvia van der Werff  een keurige tweede plaats in de ratingroep 3 (tot 1500). 



Nog een Paardenspronger in felrood: het tweede clubtenue misschien? Links op de achtergrond een of andere vage figuur ...

Van Jonas’ partijen heb ik slechts flarden gezien en kan ik minder vertellen. (Zowel Eelke als Jonas noteerden tot zo ver mogelijk hun partijen, om van te leren natuurlijk, maar ik heb alleen die van Eelke na kunnen spelen). Wat ik o.a. wel gezien heb – ik denk in de derde ronde – is dat Jonas een degelijke speler (ik weet niet meer wie) in het middenspel helemaal bij de keel had. Een aangevallen

loper gepend voor een ongerokeerde koning. Met de andere loper naar d6 kon zijn tegenstander het wonderlijk genoeg net keepen. Zijn koning bleef echter kwetsbaar en vervelend veroordeeld tot een veld in het midden van het bord. Toch bleek het later in remise te zijn geëindigd.

In de laatste ronde speelde Jonas tegen Raymon Oord, bekende jeugdspeler die we echter op GP toernooien afgelopen jaar niet meer veel tegenkomen. Zijn rating is inmiddels gestegen tot ver in de 1600 meen ik. In voorgaande jaren hebben Jonas en Raymon al heel wat partijen gespeeld en als ik het goed heb eindigde het merendeel in remise. Ook nu werd het remise. In een curieuze eindstelling wist Jonas stand te houden. Beiden hadden een loper maar Jonas 2 pionnen tegen Raymon 4. De laatste had zelfs 2 verbonden pionnen op rij 6 en 7, Jonas zijn koning op de achterlijn voor de pion. Er was geen doorkomen aan voor Raymon die moest berusten in remise. Volgens een deskundige toeschouwer was de winst via een andere, moeilijke weg  mogelijk geweest, ik weet het niet. Hoe dan ook, knap tegengehouden  van Jonas.

Historische dag voor
Paardensprong killer ...

Net als Eelke verliest ook Jonas van Michiel Meeuwsen. Van die partij weet ik helemaal niets. Wel las ik op het forum van SC Groningen een klein privé-verslagje van de "Paardensprong-doder"  over zijn overwinningen op onze jongens, inclusief trouwens over zijn eindstelling van de partij tegen Eelke en de hartenswaardige reacties daarop, zie hier. Maar let wel: het is soms grote-mensen-humor en misschien niet geschikt voor al te jeugdige lezers …

De overwinningen zijn  Michiel natuurlijk van harte gegund. Sterker nog,  als ik hem was zou ik deze datum goed onthouden, want misschien wordt het later veruit de meest gedenkwaardige schaakdag van zijn leven. Immers, misschien ooit , later, over 10 jaar(?), wie zal het zeggen, zal hij – wie weet zelfs - levenslang kunnen pronken met het werkelijke waar gebeurde feit:  "Vroeger, ooit, op één en dezelfde (!) dag heb ik gewonnen van de bekende schakers Jonas Hilwerda en Eelke de Boer!"  Naja, nu slaat natuurlijk bij mij de fantasie volledig op hol ...

Jonas eindigde met 3 ½ punt op weerstandspunten net buiten de prijzen. Eén partij van hem heb ik wel van begin tot eind precies kunnen volgen. Dat is omdat ik daarin zelf zijn tegenstander was. Ja, schrijver dezes was dus ook één van de deelnemers. En net als twee weken geleden in Zuidlaren koppelde het lot Jonas en mij weer aan elkaar, het lijkt ook al een klassieker te gaan worden! In Zuidlaren overleefde ik de opening, naar mijn idee toen halsbrekend maar volgens Jonas was het allemaal gewoon theorie. Dit keer – weer met wit - was het zeker geen  theorie die ik volgde, want het ging volledig mis. En dan nog wel met Spaans waar ik toch onderhand iets van af zou moeten weten.  Niet dus. Ik kwam er niet onderuit mijn koningsstelling ernstig te verzwakken, maar ook dat hielp niet, met enkele krachtzetten wist Jonas er wel raad mee. Met een stuk minder en totaal kapotte stelling was opgeven de enige optie. Mooi afgemaakt Jonas!

Talentvolle jeugspeler

En de dag was nog zo goed begonnen voor mij. In de eerste ronde remise tegen eerder genoemde Raymon Oord. Zijn vreemd ogende opening, c4 gevolgd door even later e4, wist ik veilig door te komen, en zie, dan maken die jeugdspelers ook wel eens een foutje. Ik kreeg een centrumpion in de schoot geworpen en had daarmee plotseling de betere papieren. Raymon bood enkele zetten later remise aan. Enigszins laf besloot ik het aan te nemen. Door schade en schande wijs geworden echter heb ik de volgende gouden regel voor mijzelf geformuleerd:  als een talentvolle jeugdspeler je remise aanbiedt, onmiddellijk aannemen! Immers, winnen is meestal  nog een heidens karwei, al helemaal met aankomende tijdnood en eindspel in het vooruitzicht, de kans op ergens een foutje is levensgroot en dan ben je verloren want ze bieden je natuurlijk niet nog een keer remise aan.

Partij 2 won ik, en nog wel van de broer van de organisator. Hij liet zich het kaas van het brood eten,  ik mocht hem - in verloren positie - mat zetten met een toren op h8 en een loper op f6: een trucje en speelfiguur uit de boekjes en eentje waarvan ik nog nooit het genoegen had gesmaakt deze zelf op het bord te mogen uitvoeren. Zo zat ik na 2 ronden ín, nou ja op zijn minst tégen de top van het klassement! Inmiddels was Erik Hoeksema ook gearriveerd, hij had zijn eerste partij (van de 2-e ronde) naar eigen zeggen eenvoudig weten te winnen. Net toen ik even met hem zat te praten (ik ken Erik van vroeger uit het bridgewereldje) en ik had gezegd dat ik niet hoopte tegen hem te moeten spelen, werd de nieuwe indeling omgeroepen: en ja hoor, mijn persoontje tegen Erik Hoeksema! IM! Vroegere bijnaam: “De muur van Baflo”.

De (witte!) muur van Baflo

Erik, met witte krullen tegenover mij, gekleed in dikke wollen witte trui en al bij de beginopstelling
met 16 grote dreigende witte stukken in mijn richting, pionnen die eruit zagen als lopers, torens als dames, een stel briesende allesverslindende paarden, allen rondom een onverstoorbare trotse en glanswitte koning: nog voor er maar één zet was gespeeld voelde ik één grote MUUR van wit geweld op mij afkomen, klaar om mij in een ommezien van de tafel af te drukken, om niet te zeggen geheel plat te walsen. Dit was gewoonweg beangstigend, kon ik niet bij voorbaat opgeven? Na 10 snelle zetten was ik een pion kwijt, de dames geruild, had ik een hulpeloze koning in het midden en een aanstaande paardvork op koning en toren. Genoeg excuus om mijn arme zwarte koning vroegtijdig op het bord te leggen. Ja, schamen doe je je wel een beetje, want je wilt toch laten zien dat je in elk geval een klein béétje kunt schaken (met bridge durf ik het nog wel op te nemen tegen Erik), anderzijds was ik blij dat het zo snel voorbij was. Verontschuldigend sprak ik tegenover Erik de hoop uit dat hij op deze dag leukere partijen mee zou maken. Erik werd derde in de hoogste groep en daarmee van het toernooi.

Blije prijswinnaars!

Vooral schaakvader himself lijkt erg verguld ...

Aan het eind van de dag kwam ik uit op 3 punten. De organisatie had mij om de een of andere reden gewaardeerd op een rating van 1300, hoewel mijn laatste rating 1410 is. Ondanks twee verzoeken tot correctie mijnerzijds aan de organisatie, waarvan de tweede ruim voor de laatste ronde (zodat de fout nog steeds hersteld kon worden) toen ik mij plots realiseerde dat ik mogelijk een geldprijs in de wacht zou mogen slepen in een te lage ratinggroep waar dus gedoe over zou kunnen komen, bleef de organisatie de indeling handhaven. Tja, het houdt natuurlijk een keer op, en toen ik de laatste partij inderdaad won en daarmee de derde plaats bereikte in de ratingroep tot 1400, restte mij niets anders dan de boven beschreven regel van de remise aanbiedende talentvolle jeugdspeler ook toe te passen op de door de organisatie aan mij aangeboden envelop met kostbare inhoud: onmiddellijk aannemen! Zo kon de familie de Boer met dubbel gevulde portemonnee tevreden de thuisreis aanvaarden.

Genoeg over mijzelf. Er was nog een verrassing in Veendam. Gaandeweg kregen wij de indruk dat er ergens in de contreien van de veenkoloniën vanuit het niets een zeer talentvolle jonge jeugdspeler was opgestaan, volkomen onbekend want nooit gesignaleerd op één van onze noordelijke Grand Prix toernooien. Derk was zijn naam, een echte Groningse naam dus het kon niet missen dat hij ergens uit de plaatselijk omgeving afkomstig was, Kouwenhoven de achternaam en zijn leeftijd was 10 jaar. Ergens onopvallend, met een bedrieglijke (want zoals gaandeweg bleek veel te lage) rating van 1037, de dag begonnen aan de lage borden klom hij steeds hogerop, en was na 6 ronden al in het bezit van 4 punten! De laatste ronde zat hij daarom doodleuk te spelen op bord 4 tegen niemand minder dan Adrian Cemens, rating 2201. Een partij die Derk verloor (ja hallo mag het?) maar ik zag zijn tegenstander na afloop van de partij in de analyse Derk allerhande waardevol ogende uitleg geven. Met zijn 4 punten werd Derk met een vol punt voorsprong op de rest onbedreigd winnaar in de laagste ratinggroep en mocht zo een leuke geldprijs mee naar huis nemen.

Schaker van Chesscool (Haarlem),
om in de gaten te houden!

Wat was nu het geval? Derk komt uit Noord-Holland, schaakt bij Chesscool en was met zijn familie een week op vakantie in Drente. Op NK’s waren wij zijn naam echter nog nooit tegengekomen, en dat klopte want van zijn vader begreep ik dat Derk nog maar anderhalf tot twee jaar schaakt en daarom nu pas stilletjes aan bij de hogere toernooien zijn opwachting maakt. Inmiddels heeft hij zich geplaatst voor het NK-D in Rijswijk in het hemelvaartweekend. De Nosbo afvaardiging naar dat toernooi is bij dezen gewaarschuwd, zij kunnen hun borst nat maken!

Het was een heerlijke dag daar in Veendam.

Alle foto's van Harry Gielen