SCHAAKVADER AF

Slotverslag WK jeugdschaak Halkidiki, 13 november 2015

(...)
Toen ik bij aankomst op het indrukwekkende Porto Carras Grand Resort het even brede als lange tweepersoonsbed zag op de bovenverdieping van het appartement dat hij met twee van zijn teamgenoten deelde en ik opmerkte: ‘Daar kan ik best bij’, wees Eelke dat half serieuze voorstel voor de zekerheid met een gedecideerd ‘nee’ van de hand. 
(...)
Met statistieken en nog maar eens een uitleg over hoe het Zwitserse indelingssysteem in elkaar steekt, hield ik het blog in leven.
(...)

Porto Carras met zijn kolossale hotels, jachthaven en Olympic Hall zag er stralend uit
(...)
En een fotocollage met alleen wat onderschriften doet het altijd goed. Als gebruikelijk schoot het magische toeval te hulp. Bitchy Bibi!
(...)
Op zeker ogenblik werd ik mij bewust van het gevaar dat ik de voor de hand liggende vraag van mijn reisgenoten waar ik dan zo druk mee bezig was, onverhoeds beantwoorden zou met: ‘Ik maak er een einde aan.’
(...)

Lees het slotverhaal in:

DE VADER VAN EEN SCHAAKVADER

(...)
Mijn vader, Eelkes pake, is in 2008 op 88-jarige leeftijd overleden. Eelke is van 2003 en op deze foto, waarvan ik de exacte datum niet kan achterhalen, is hij dus niet ouder dan vijf jaar.
(...)

(...)

In mijn verbeelding zie ik hem vanachter het beeldscherm opstaan en in verbazing uitroepen: ‘Hoe is it no dochs mooglik? Hat er ’t al wer wûn!’

(...)

Lees meer in:

Niet het toernooi (WK dag 11)

De partijen begonnen vanochtend i.v.m. de prijsuitreiking al om 10 uur. Niet het beste tijdstip voor een schaker, zeker niet als het volkomen ingaat tegen het schema van de tien dagen ervoor. Chinezen en Amerikanen behoren tot de lastigste tegenstanders, zo zegt men in het trainerskamp. Vaak weinig partijen te vinden op internet en afkomstig uit, letterlijk en figuurlijk, grote schaaklanden. Als je dan - met zwart, ook dat nog - tegen iemand uit de Verenigde State moet met een Chinese naam, t.w. een zekere Mingyang Liu, bereid je dan maar op het ergste voor.

Als ik tegen enen het verzamelappartement binnenkom tref ik Eelke al op de bank aan. De voortekenen blijken terecht. "Mijn tegenstander ging aanvallen. En toen verloor ik een stuk." Dat is de eenvoudige uitleg waarmee zijn vader het moet doen. Daarmee blijft hij steken op 5 punten uit 11 partijen, dat is beneden de 50 procent. Dit WK was duidelijk niet het toernooi van Eelke.

Eelke, Max, Stefan en moeder Liam

Stefan en Merijn, de twee onvolprezen coaches die twee weken net als de schakers en schaaksters keihard gewerkt hebben, doen de laatste analyses van dit toernooi. Max heeft toch nog reden om tevreden te zijn. Na een stroef begin eindigt hij dankzij twee overwinningen met 7 punten als Nederlander met de hoogste score.

Vader Alexander, Merijn en Alexander

Alexander krijgt de complimenten van coach Merijn. Nog geen 9 jaar en met 5 punten in de U10 groep heeft hij het in zijn eerste internationale toernooi uitstekend gedaan .

De eindklassering van alle Nederlanders op een rij (Rk. geeft de eindpositie aan):

In de middag is er tijd voor een duik in het zwembad of zelfs in de zee. Vroeg in de avond zal er een intern snelschaaktoernooitje worden gehouden. Rond half 9 staat de prijsuitreiking gepland, maar het zal duidelijk zijn dat de Nederlandse delegatie daar zijn opwachting niet zal maken. Later in de avond schijnt er een eindfeest te zijn. Voor de liefhebber. Deze schaakvader verlaat nu het Meliton hotel om in zijn eigen hotelletje de koffer te pakken. Morgen zal hij vroeg uit de veren moeten om de thuisreis te aanvaarden.

Bitchy Bibi (WK dag 10)

Het toeval op dit blog slaat weer toe. Catheleijne neemt het in de U18 op tegen de twaalfjarige Bibisara Assaubayeva waarover ik hier eerder schreef. Oftewel Cath (zoals ze in het team genoemd wordt) tegen Bibi.

Cath tegen Bibi

Ik sta ietwat in tweestrijd. Bibi had ik al een beetje in mijn hart gesloten, maar nu speelt ze tegen een Nederlandse. Dat de beste moge winnen zullen we maar zeggen.

V.l.n.r.: Merijn, Maaike, Catheleijne, Eelke, Alexander,
Max, Liam, Stefan en Hing

Eerder op de dag was er een foto-shoot met de Fransen. Het Nederlandse team poseerde ook apart. In de zaal speelt al heel lang niemand meer in een oranje shirt, maar voor deze gelegenheid waren ze weer uit de tas gevist.

Max is snel klaar vandaag, hij pakt het punt. Hij brengt een minder bericht mee over Eelke. Eelke staat verloren, wat niet veel later met zijn binnenkomst bevestigd wordt. Curieus aspect: zijn tegenstander, de Chinees Yifan(a) Zhang, speelde in de opening eenzelfde variant als waarmee Max in augustus op het Vlissingen toernooi binnen twintig zetten van Eelke won. De partij is te vinden op het internet en overduidelijk door de Chinezen aan een onderzoek onderworpen.

Eelke trapte natuurlijk niet voor de tweede keer in de val, maar dat wisten de Chinezen natuurlijk ook. De kleine Yifan zat nu comfortabel in zijn voorbereiding, in tegenstelling tot Eelke die achter het bord niet de goede antwoorden vond. Vaker gaat het op een EK of WK om deze drie zaken: voorbereiding, voorbereiding en voorbereiding.

Catheleijne redt het niet tegen Bibisara. Het twaalfjarige talent bleek behalve ambitie ook in bezit van de soms bijbehorende maniertjes. Dodelijke blikken over de tafel en snuivende geluiden bij het uitvoeren van de zetten. Misschien moeten we inmiddels spreken van Bitchy Bibi.

Maaike tenslotte zit vandaag op bord 12 nog net live en wint! Dat betekent uiteraard morgen weer een live-bord met vooruitzichten op een fraaie eindklassering. Als u wilt kijken houdt dan rekening met het vervroegde tijdstip van de laatste ronde van dit WK: 10.00 uur Griekse tijd, dat is 11.00 uur in Nederland.

De andere drie Nederlanders:
Alexander ½
Liam 1
Hing 0

Een zonovergoten Porto Carras (WK dag 9)

's Avonds wordt het hier snel fris, koud zelfs.

Overdag is het de laatste dagen genieten van schitterend nazomer weer. 

Een zonovergoten Porto Carras, op de achtergrond de Olympic Hall.

De Olympic Hall van dichtbij, tegen een uur of half drie 

stromen de schakers en schaaksters toe.

Er rijdt zelfs - ietwat overdreven - een toeristentreintje dat de spelers

 van het hotel naar de speelzaal brengt.

Uitstappen maar.

Vader Beukema, met Groninger roots maar vader van een grote Belgische schaakfamilie en teamblogger haast zich naar binnen voor wat foto's.

 Het Nederlandse team bedient zich vandaag van heuse een yell!

 En gaat lachend uit elkaar. Dat gaat goed komen vandaag!

De speelzaal is nu nog mager gevuld.

Dmitri Loutragotis uitkomend voor Griekenland kennen we goed. Ze woonden voorheen in Nederland en hij en zijn jongere broer deden jaren mee aan de Nederlandse kampioenschappen. Hier op dit WK doet ook het derde broertje mee.

Officials sturen nu iedereen de zaal uit.

Achter het hotel is een fraai park, zonterras en zwembad.

Drie kwartier na het begin zie ik een schakertje uit Wales door het park lopen. Hij is klaar met zijn partij, wat ook af te leiden is aan het notatiebriefje in zijn hand.

Hij blijkt onderweg naar het strand waar zijn vader zich in een stoel genesteld heeft maar nu zijn rust snel verstoord ziet worden. Wat ik vermoedde lijkt nu wel zeker: onze jonge held heeft verloren.

Sommigen zitten in zwembroek aan het strand. Op de achtergrond Neos Marmaris, hemelsbreed ruim een kilometertje, via de weg is het langer.

Hier is er nog een. Zo te zien heeft hij gewonnen.

Dan de uitslagen van vandaag:

Eelke komt na bijna 5 uur spelen als laatste terug van de speelzaal. De berichten van de overige Nederlanders over zijn stelling waren gunstig geweest. Eelke - met zwart - zou een toren en twee (zelfs drie?) lichte stukken voor een dame hebben. Toch is het remise geworden. De coaches proberen zoveel mogelijk partijen van de anderen te analyseren. Eelke analyseert ondertussen zijn partij met de computer. Enkele teamgenoten kijken zo nu en dan mee. De computerwaarderingen stuiteren van het ene uiterste naar het andere. Dan staat wit weer gewonnen, dan zwart. Niemand zegt ook maar iets meer van deze partij te begrijpen. Eelke nog het minst. Uiteindelijk krijgt hij de slappe lach. Op een gegeven ogenblik moet hij elke zet voorzien van twee vraagtekens. In analyse taal is dat het equivalent van verliezend.

Nee, dit is geen grappig internet filmpje waar gezamenlijk om gelachen wordt. Maar een schaakpartij!

Het is bijna half tien als Hing, coach Stefan, Max en coach Merijn zich als laatst overgeblevenen verzamelen rondom Eelke's partij. Yolo schaak wordt het genoemd. Volkomen chaos op het bord. De loper van c8 gaat pas op zet 35 van zijn plaats! Er zou teleurstelling moeten zijn over de eigen gemiste kansen. Of opluchting over die van de tegenpartij. Of besef van de foutieve opzet van de partij. Maar niets van dat al. Aan het eind van deze lange dag is er alleen nog maar hilarie.

Overige resultaten:
Alexander  1
Maaike 0
Max  0
Catheleijne 1
Liam  ½
Hing  ½

Statistieken bijgewerkt (WK dag 8)

Het artikel met de WK statistieken van de rust- en reisdag is geheel herschreven. Ook zijn er twee aardige tabellen aan toegevoegd. Dus dat is het verhaal van vandaag!

Is dit WK wel een WK?

Uitslagen van vandaag:
Eelke  ½  tegen Jakub Vorisek uit Tsjechie
Alexander 0
Hing  0
Maaike  1
Liam  0
Catheleijne 1
Max 1

Twee uit twee op z'n Grieks (WK dag 7)

Op dag 7 speelt Eelke weer met zwart. De vraag is of hij de cirkel van winnen met wit maar verliezen met zwart weet te doorbreken. In het appartement wacht iedereen de ontwikkelingen weer gespannen af. Alexander is al bijna twee uur klaar als ik binnenkom.

De verzamelplek in huize Vrolijk: links vader Alexander, Liam achter
het beeldscherm, Eelke die binnenkomt en een Zwitserse gast.

De spelers komen vanuit de speelzaal enkele honderden meters verderop in het donker naar het appartement waar het buitenlicht aanspringt als ze op de stoep staan. Maaike is de tweede die met een punt arriveert en heeft goede berichten over Eelke: hij staat goed! Catheleijne heeft helaas verloren. Daarin blijkt ze de enige van vandaag. Max en Liam komen beiden zoals de dagen ervoor met remise binnen. Dan eindelijk verschijnt ook Eelke in de deuropening: gewonnen! Zijn tegenstander Luke Pulfer uit Canada ging voor de 40-zet door zijn tijd. Eelke had inderdaad groot voordeel behaald maar daarna een tegenaanval onderschat. Bij invoer in de computer blijkt de schaakengine in de eindstelling nota bene een miniem voordeel voor wit te geven! Maar een punt is een punt.

Eelke, Hing, Liam en zijn moeder

Buffet in de grote eetzaal

We besluiten met een klein groepje naar het restaurant te gaan. Het kan anders soms behoorlijk laat worden. Onderweg sluit Hing zich bij ons aan. Als laatste Nederlander komt hij net uit de speelzaal. Ook hij wint vandaag. Dat maakt de dag met 5 punten uit 7 tot dusverre tot de meest productieve voor het team dit toernooi.

Eelke heeft na de rustdag met twee overwinningen een 100% resultaat en staat nu voor het eerst boven de 50%. We doen gewoon net als de Grieken: bankroet gaan (94 ratingpunten door het putje), een injectie van 80 miljard erin, een streep door het verleden (hoe staat het nou met die Griekse crisis? is die Tsipras eigenlijk nog steeds premier?) en gewoon overnieuw beginnen. We staan op 2 uit 2. En morgen wit!

Aangekomen in Porto Carras (WK dag 6)

Vanaf nu is het geen Halkidiki meer maar Porto Carras. Halkidiki (of Chalkidiki) is het gehele schiereiland ten zuidoosten van Thessaloniki. Met trein, vliegtuig, gehuurde auto ben ik gisteren gearriveerd in mijn appartement in Neos Marmaros, op 5 km afstand van het luxe Porto Carras resort waar dit WK gehouden wordt.

Zonder navigatie (want weer €50 extra) van Thessaloniki naar Neos Marmaris is goed te doen, een doorgaande weg hoofdzakelijk langs de kust (wel even de afslag nemen bij Nea Moudania nemen, zodat je niet in de verkeerde van de drie uitstulpingen afdaalt), maar aangekomen op de plaats van bestemming valt het nog niet mee in het donker een hotel met alleen een lang nummer maar zonder straatnaam te vinden. Uiteindelijk word ik door een loopjongen van een motorzaak die nog open is op een scooter naar de plek geloodst waar ik word verwacht.

Van buiten oogt het onderkomen klein, maar het bevat toch een behoorlijk aantal appartementen. Ik lijk de enige gast. Wat ik als een tweekamer appartement online heb geboekt blijkt in de praktijk liefst vier bedden te bevatten. De matras van afgelopen nacht lag niet bepaald lekker, ik heb dus nog keus. Internet is er slechts in de lobby. Maar de bedoeling is ook niet dat ik hier vele uren door ga brengen.

Ik spreek af in het Meliton hotel net voor de groep gaat lunchen. Het eten is hier goed zegt men. Niet opvallen is het devies en gewoon aansluiten in de rij. Dat lukt, niemand die mij lastig valt. Mooi zo, dat is geregeld de komende week!

Na de lunch naar Eelke's luxe verblijf. Met Max en Hing zit hij in een twee lagen appartement. Max en Hing slapen in het tweepersoonsbed beneden. Eelke alleen in die van boven. Ik kan er zo bij, geen haan die er naar kraait! Maar Eelke weigert ...

Met de groep vertrekken we naar de speelzaal in de Olympic Hall. De U08 en U10 spelen in het Meliton hotel, dus Alexander en zijn vader gaan nu niet met de groep mee.

Eelke wil niet mooi gefotografeerd worden door zijn vader, vandaar zijn stuurse gezichten. Niet omdat het hem hier slecht bevalt. Integendeel! Maar een toonbare foto vanuit de zaal kwam niet door de censuur.

Coaches en ouders keren keren terug naar het appartement van Liam en zijn moeder dat naast dat van Eelke gelegen is. Na een uur of drie horen we via de Facebook chat dat Alexander remise heeft. Een half uur later komt Eelke als eerste binnen, hij heeft gewonnen van de Engelsman Tate Remus Elliot! Snel volgen er meer en het wordt een goede dag. Om de beurt nemen de spelers plaats aan tafel voor een uitgebreide analyse onder leiding van de coaches.

Resultaten:
Alexander  ½
Eelke 1
Maaike 1
Catheleijne 1
Max ½
Liam ½
Hing 0

P.S.: Het artikel van de rustdag is wat haastig afgerond en wil ik nog aanpassen. Niet de getallen trouwens want die kloppen wel.

Is dit WK wel een WK? (Rust- en reisdag)

Insiders wisten het al langer, er ontbreken heel wat topspelers op het WK jeugdschaak 2015 in Halkidiki. Ik heb eens alle deelnemerslijsten van dit WK samen met de FIDE wereldranglijst van oktober gedownload en samen in een database gestopt en vervolgens daar een aantal vragen op afgevuurd.

Het resultaat is te zien in onderstaande vijf tabellen. De insteek is steeds geweest hoeveel van de schakers en schaaksters uit de wereldtop deelnemen aan dit jeugd WK. In de eerste drie overzichten, respectievelijk voor de top 5, top 10 en top 50 van de wereld, zijn de antwoorden op die vraag ondergebracht in de gebruikelijk leeftijdscategorieën. Deze categorieën bevatten zoals bekend steeds twee geboortejaren waar deze ranglijsten dus geen onderscheid tussen maken (b.v. de U12 bevat de geboortejaren 2003 en 2004 welke hier onder één noemer worden geschaard, een beoordeling per geboortejaar zou nog nauwkeuriger zijn maar is hier met het oog op de overzichtelijkheid achterwege gelaten). Ook zijn de staatjes niet opgemaakt voor de aparte jongens- en meisjescategorieën. De jongens en meisjes zijn met opzet samengenomen. Door steeds het aantal meisjes aan te geven dat deel uitmaakt van de genoemde aantallen verkrijgt men een beeld van 'waar de meisjes staan' in het door mannen gedomineerde schaken.

De uitkomst is helder: ruim meer dan de helft van de wereldjeugdtop is niet aanwezig op dit WK. In de groepen U10 en U12 is de opkomst nog het best. Een beeld dat overeenkomt met het jeugdschaken in Nederland. Het zijn de enige van de 6 groepen waarin de wereldtop in meerderheid present is. Cijfers over de U08 zijn per definitie ietwat hachelijk. Vanaf de U14 begint de interesse voor het WK in sterk oplopende mate te dalen. Hoe beter en ouder hoe minder de deelname aan een jeugd WK. De volgende cijfers zijn hiervan een extra illustratie: van de 17 GM's (Grootmeesters) in de wereld t/m 18 jaar doen er op dit toernooi slechts 2 mee! Van de 50 IM's (Internationale meesters) zijn het er 23.

De oorzaak hiervan? Voor de absolute wereldtop van de jeugd is dit WK minder interessant. Zij hebben hun ogen al volledig gericht op competitie met de volwassen schaaktop en velen van hen zijn misschien wel bezig met dat ene doel: hoe ooit de absolute wereldtop te bereiken of zelfs het aller- allerhoogste, de titel van echte wereldkampioen. Op dit toernooi is er voor hen weinig te winnen, des te meer te verliezen. Een deel van hen, waaronder twee Nederlanders, heeft in september trouwens wel deelgenomen aan het WK U20 (een apart wereldkampioenschap voor alle jeugd t/m 20 jaar) in het Russische Khanty Mansiysk waarvan hier de eindstand is te zien.

Een interessante tabel is de vierde. Het geeft van de top 50 spelers uit alle leeftijdscategorieën tezamen een verdeling per land aan: dus het aantal jeugdspelers uit de wereldtop 50, het aantal meisjes daarin en het aantal deelnemers ervan aan dit WK. Mij vielen in de top 10 de landen Iran en Mongolië vooral op. Een tweede verrassing: Nederland blijkt koploper in het thuislaten van zijn toppers op een jeugd WK. Geen van de 5 wereldtop 50 spelers die Nederland rijk is speelt in Griekenland het WK!

Het vijfde en laatste tabelletje is een kleine toegift. Het is een lijstje met de beste schaakfamilies van de wereld. U mag drie keer raden welke hier als winnaar uit de bus komt.

Noot 1: Dit artikel heeft uitsluitend interessante en curieuze getallen boven water willen halen. Het verbindt daar geen waardeoordeel aan.

Noot 2: De ratings in dit artikel zijn van de FIDE lijst van oktober. Per 1 november zijn de ratings uiteraard weer bijgewerkt (hetgeen de verschillen verklaart tussen de hier genoemde ratings en die op huidige FIDE pagina's).

Tabel 1: Statistieken top 5 van de wereldranglijst per leeftijdscategorie:

Top	Groep	Meisjes	Aanwezig	Afwezig	Bijzonderheden
5	U08		2	3
5	U10		5		Compleet op dit WK
5	U12		5		Compleet op dit WK
5	U14		1	4
5	U16		1	4	3. Jorden van Foreest (Ned) 2548, niet op dit WK
5	U18			5	Complete top 5 niet op dit WK!
	Totaal		14	16

Bijzonderheden U16:
No 1.Yi Wei (China) 2734, niet op dit WK. Wei, een rijzende ster, staat op nummer 24 van de wereldranglijst en mag zich met zijn rating in de 2700 range rekenen tot de wereldschaakelite.
No 2. Samuel Sevian (USA) 2556, niet op dit WK (vorig jaar in B-groep Tata Steel)

Bijzonderheden U18:
No 1. Vladislav Artemiev (Rus) 2675, niet op dit WK
No 2. Jan-Krzysztof Duda (Pol) 2658, niet op dit WK, gedeeld 1-e WK U20 2015
No 3. Matthias Bluebaum (Dui) 2588, niet op dit WK, 3-e WK U20 2015, sinds dit jaar spelend voor de club Sissa uit Groningen
No 4. Alexander Donchenko (Dui) 2577, niet op dit WK, winnaar Schaakfestival Groningen 2014
No 5. Dennis Wagner (Dui) 2575, niet op dit WK

Jorden doet uitstekend mee in dit geweld, hoewel de concurrentie moordend is. Het gat van meer dan 150 punten met de even oude Yi Wei is anderzijds aanzienlijk. En al zal dat in absolute zin minder worden, het toont welk een gruwelijke opgave het is om ook maar enigszins in de buurt van de wereld top 20 te geraken.

Voor de beeldvorming: De rating van de no 1 van de wereldranglijst en wereldkampioen Magnus Carlsen (Nor) is 2850, die van no 2 Hikaru Nakamura (USA) 2816. Bijna onmenselijk te noemen.

Tabel 2: Statistieken top 10 van de wereldranglijst per leeftijdscategorie:

Top	Groep	Meisjes	Aanwezig	Afwezig	Bijzonderheden
10	U08	1	3	7	6. Ramila Vagoohian (Iran), 1741, niet op WK
10	U10		8	2
10	U12		7	3
10	U14		4	6
10	U16		1	9	Slechts één van de top 10 op dit WK
10	U18		1	9	Slechts één van de top 10 op dit WK
	Totaal	1	24	36

De achtjarige Iraneese Vagoohian is met een zesde plaats in haar leeftijdsgroep relatief de best geklasseerde vrouwelijke schaker in de wereld. Voor wat het waard is: we mogen haar in één adem noemen met de Hongaarse Judith Polgar die in haar beste jaren (rating 2735) als enige vrouw ooit een top 10 notering in het grote wereldschaak behaalde.

Tabel 3: Statistieken top 50 van de wereldranglijst per leeftijdscategorie:

Top	Groep	Meisjes	Aanwezig	Afwezig	Nederlanders en meisjes
50	U08	7	19	31	24. Machteld van Foreest (Ned) 1592,  niet op WK 25. Ariana-Roxana Ciocan, (Rom) 1592, wel op WK 26. Han Yichen (Ned) 1588, niet op dit WK
50	U10	1	28	22	46. Anait Mkrtchian (Rus) 1880, niet op WK
50	U12	2	33	17	18. Bibisara Assaubayeva (Kaz) 2183, daar hebben we haar weer, natuurlijk wel op dit WK 26. Nurgyul Salimova (Bul) 2144, wel op dit WK
50	U14	2	19	31	21. Robby Kevlishvili (Ned), 2361, niet op WK 46. Lucas van Foreest (Ned) 2296, niet op WK
50	U16	2	19	31	30. Davaademberel Nomin-Erdene (Mon) 2424, niet op WK 48. Zhansaya Abdumalik (Kaz) 2390, niet op WK
50	U18	2	14	36	19. Goryachkina, Aleksandra  (Rus) 2480 niet op WK 41. Tingjie Lei (Chn) 2431 niet op WK
	Totaal	16	132	168

De Nederlandse Machteld van Foreest (niet op dit WK) had dus samen met de Roemeense Ciocaon (wel aanwezig) als eerste geplaatst geweest in de U08 Girls! Maar in slecht gezelschap bevindt ze zich niet. Van de beste 9 meisjes in de groepen U10 Girls t/m U18 Girls ontbreken er maar liefst 7. Alleen de twee U12 speelsters, natuurlijk onze Bibisara die - zoals eerder op dit blog vermeld - in de U18 deelneemt en haar concurrente Nurgyul Salimova (niet eens ver achter Bibi maar wel een jaar ouder) zijn van de partij.

En waar bevindt de helaas niet op dit WK aanwezige Anna Maja Kazarian in dit veld? Op de algemene wereldranglijst neemt zij met een rating van 2248 positie 204 in, bij de meisjes staat ze daarmee op plaats 12 (van haar geboortejaar 2000 resp. 87-e en 7-e), daarmee niet behorend tot deze lijst. Op het het WK zou ze als 5-e geplaatst geweest zijn.

En Eelke? Hoewel als 38-e geplaatst (rating 2048) op het WK in de U12 groep, staat hij als 68-e genoteerd op de wereldranglijst en is hij dus ook niet in bovenstaande tabel meegerekend. Overigens hebben zijn drie verliespartijen op het WK voor de rustdag tegen zijn gigantisch lager gerate tegenstanders hem maar liefst 94 punten gekost. Op de lijst van oktober keldert hij daarmee tot plaats 150. Zo snel kan het gaan!

Tabel 4: Statistieken top 50 wereldranglijst alle leeftijdscategorieën tezamen per land:

Rang	Land	In top 50	Meisjes	Aanwezig	Afwezig
1	Rusland	51	2	18	33
2	Verenigde Staten	26		11	15
3	India	20	1	6	14
4	Duitsland	14		5	9
5	Iran	13	1	6	7
6	Oekraïne	12		2	10
7	Hongarije	11	1	5	6
8	Mongolië	8	2	4	4
9	China	8	1	2	6
10	Armenië	7		5	2
11	Turkije	7		5	2
12	Azerbeidzjan	7		4	3
13	Slowakije	7		4	3
14	Spanje	6		6
15	Bulgarije	6	1	5	1
16	Kazachstan	6	2	4	2
17	Roemenië	6	1	4	2
18	Oezbekistan	6		4	2
19	Frankrijk	5		4	1
20	Italie	5		3	2
21	Servië	5		3	2
22	Nederland	5	1		5
23	Canada	4		2	2
24	Tsjechië	4		2	2
25	Israël	4		1	3
26	Polen	4		1	3
27	Wit-Rusland	3		3
28	Peru	3		1
29	Noorwegen	3		1
30	Columbia	3			3
31	Cuba	3			3
32	Singapore	3			3
33	België	2		2
34	Engeland	2		2
35	Australië	2		1	1
36	Oostenrijk	2		1	1
37	Denemarken	2		1	1
38	Vietnam	2		1	1
39	Indonesië	2			2
40	Kroatië	1	1	1

Zoals gezegd opvallende posities voor Iran (5) en Mongolië (8).

Nederland bezit de twijfelachtige eer als enig Europees land al hun schakers (5 stuks) uit de top 50 van de wereld thuis gelaten te hebben ... (Spanje geeft het betere voorbeeld, het mag zich winnaar in dit klassement noemen. Al hun 6 wereldtop 50 spelers schaken in Halkidiki hun partijen). Nederland plaatst zich daarmee in een rijtje met Columbia, Cuba, Singapore en Indonesië. Die landen kunnen als reden aanvoeren dat een reis naar Europa niet goedkoop is. Ook voor Nederland geldt hier een dergelijk excuus. De oplettende lezer heeft namelijk ontdekt (of wist het al) dat 3 van de 5 Nederlandse top 50 spelers telg zijn uit de familie Van Foreest. Met een begeleidende ouder erbij had een deelname aan het WK hun een slordige €5000 gekost.

Het was slechts een kleine handgreep om te bepalen of er nog meer families zijn met meer dan één lid in de top 50 van de verschillende leeftijdscategorieën. Dit was de uitslag.

Tabel 5: Statistieken top 50 wereldranglijst alle leeftijdscategorieën per familie:

Familie	Land	Aantal	Meisjes	Aanwezig	Afwezig
Van Foreest	Nederland	3	1		3
Kochetov	Rusland	2			2
Nasihat	Iran	2			2
Sindarov	Oezbekistan	2		2
Wagner	Duitsland	2			2
Wang	Verenigde Staten	2		2

Net als de Van Foreesten hebben ook de Kochetovs, de Nasihats en de Wagners voor dit WK bedankt. Alleen de Sindarovs en de Wangs (uit de USA) hebben besloten de familie-eer hoog te houden. Ervan uitgaande dat het allemaal inderdaad broertjes zijn, waarover niet eens zekerheid bestaat. Wat niets aan de uitslag verandert natuurlijk want over de eerste plaats in deze rangschikking is geen discussie mogelijk.

De laatste stap was om nu ook de top 50 van de U20 en de algemene top 50 van de wereld in het familie-onderzoek te betrekken. Plotseling kwamen er drie Chinese Wangs boven drijven waaronder Yue Wang (2724) en Hao Wang (2712), respectievelijk nummer 30 en 35 van de wereldranglijst, en de vrouwelijke Jue Wang  (2348). Dat zette het aantal Wangs dus op 5. Dat de Chinese Wangs en Amerikaanse Wangs van dezelfde familie zijn kunnen we gevoeglijk uitsluiten. Hetzelfde doen we voor het gemak maar even voor de Chinese tak, dit mogen ze bij huize Van Foreest nog even uitzoeken ...

Bij dezen is de familie Van Foreest uitgeroepen tot algemeen FIDE wereldkampioen schaakfamilies.

Eelke's partijen (WK dag 5)

Hieronder de WK partijen zoals tot dusver door Eelke gespeeld. Het commentaar van de eerste drie partijen is van coach Stefan Kuipers. De overige van Eelke zelf.

Na de overwinning van gisteren staat Eelke nu op 2 uit 4. De tegenstander in de vijfde ronde is ene Muhammet Ezizov (1760) uit Turkmenistan. Net als alle voorgaande keren een niet-Europees land. In die zin is het een echt WK voor hem. Bij  Liam (U14) ligt dat anders: hij treft vandaag voor de vierde(!) keer een opponent uit het gastland. Hij vindt dat niet erg, want de tussenstand Liam-Griekenland is 2½ - ½.

Geen tijd voor een lange aflevering ditmaal. Er moeten voorbereidselen getroffen worden voor mijn reis morgen naar Griekenland, waar - goed gepland - de spelers dan een vrije dag hebben. Hoe het resultaat van Eelke ook zal zijn vandaag, ik verheug mij erg om de tweede week van dichtbij mee te maken. De trein vertrekt morgenochtend om 5:34 uur. Wilt u geen enkel risico lopen op dit blog verstoken te blijven van verslaggeving ter plekke omdat ik te laat op het vliegveld arriveer, belt u mij dan een uur ervoor wakker ...

De partijen in Halkidiki beginnen nu:

17:49 uur: Met zwart heeft Eelke weer niet weten te winnen, een 0 dus.
Overige resultaten:
Alexander 0
Max  1
Maaike 0
Liam ½
Catheleijne 1 (en komt nu ook op 2 punten)

Hing - live te volgen - zit al op meer dan 90 zetten en gaat over de 5 uur heen, misschien wel 6 uur, om een dame eindspel remise te houden. .... En dat is hem  na 117 zetten gelukt!

Bibisara Assaubayeva: onthoud die naam (WK dag 4)

De Chess-results site bevat behalve de uitslagen en standen ook enige statistische gegevens. Ik heb mijn best gedaan om wat meer interessante gegevens boven water te halen.

De deelnemerslijst die ik downloadde van de site bevat 1595 spelersnamen: 977 jongens en 618 meisjes. Hiervan hebben 259 geen FIDE rating en deze zijn buiten de volgende statistieken gelaten. Er blijft dus een aantal over van 1336.

Zoals gisteren uitgelegd: meisjes mogen zich inschrijven in de Open groepen, maar het blijkt dat er niet één is die dat in Halkidiki aangedurfd heeft. In een aantal gevallen had deelname in een jongensgroep niet misstaan, maar men kiest dan eerder voor een hogere (meisjes)groep (zie straks).

Wat betreft de allerjongsten: er zijn 10 zevenjarige kinderen (althans geboortejaar 2008) die aan dit toernooi deelnemen. Allen jongens. Er is één zesjarige. Opvallend genoeg is dat wel een meisje: Rodha Al Serkal uit de Verenigde Arabische Emiraten. Met een rating van 1147 staat ze als twintigste genoteerd op de plaatsingslijst van de U08 groep.

Op dit WK hebben zich 16 deelnemers aangemeld voor een hogere leeftijdscategorie dan waarin zij gerechtigd waren te spelen: 9 jongens en 7 meisjes. De 8 jarige Max Isaksson zou met zijn rating van 1314 op de 45-e plaats in de U08 categorie geplaatst geweest zijn. Om de een of andere reden leek het hem interessant om in de hogere U10 zijn kansen te beproeven, al kwam hij daar op nummer 134 terecht. Misschien heeft-ie er na drie nederlagen inmiddels spijt van. Een andere mogelijkheid is dat er iets niet in orde was met zijn FIDE geboortejaar. Ik vernam dat de WK organisatie bij aankomst nauwgezet de paspoorten van alle deelnemers heeft gecontroleerd op mogelijke fraude.

De overige 15 zijn allen ouder dan 10 jaar en spelen één leeftijdscategorie hoger. Op een zeer bijzonder geval na: Bibisara Assaubayeva uit Kazachstan. Met haar 11 jaren en een rating van 2183(!) zou ze in haar eigen groep de eerste en in de Open U12 groep de 12-e positie ingenomen hebben. Zij koos echter voor deelname in de hoogste meisjes groep, de U18 Girls, en staat daar - ook niet verkeerd - als 11-e op de lijst. Ze is het toernooi begonnen met twee overwinningen en een nederlaag. Niet onaardig.

Uit alles blijkt dat Bibisara Assaubayeva een meisje met ambitie is. Hoe jong ook, op haar FIDE pagina staat ze met een foto afgebeeld en doorgaans zijn dat schakers of schaakster die slechts het hoogste doel nastreven. Waarschijnlijk gaan we in de toekomst meer van haar horen en het kan geen kwaad haar naam, die op het eerste gezicht moeilijk lijkt, alvast wat te oefenen. U zult merken dat dat reuze meevalt. Sterker: Bibisara is een naam geknipt om wereldster mee te worden. Niet uit te sluiten valt dat over een jaar of tien in Nederland vele baby's met deze naam of varianten erop die eenvoudig te bedenken zijn, gedoopt zullen worden.

Eelke speelt vandaag tegen een landgenoot van Bibisara: Amir Satybaldy. Amir is van dezelfde leeftijd als onze Bibisara maar lijkt met zijn rating van 1632 gelukkig heel wat minder getalenteerd.

Over statistiek gesproken: erg interessant is ook om na te gaan wie er niet aan dit WK deelnemen. Dat zijn er heel erg veel en bepaald niet de minsten. Daarover misschien een volgende keer.

Het wachten is nu weer op nieuws uit Halkidiki ...

17:13 De eerste uitslagen druppelen binnen ...

17:53: Eelke heeft gewonnen van de Kazak (zo heet een inwoner van Kazachstan) Amir

Overige resultaten:
Alexander 1
Max  1
Liam 0
Maaike  ½
Hing   ½
Zoals inmiddels gebruikelijk maakt Catheleijne er weer een latertje van ... maar helaas verloren :-(

Maar Bibisara heeft ons niet in de steek gelaten. Ze won en zit met 3 uit 4 morgen live ... Hup Bibi!

Hoe werkt zo'n WK nou? (WK dag 3)

'Hopelijk is-ie niet uitgeschakeld als je daar aankomt', reageerde gisteren iemand toen ik vertelde over mijn aanstaande reis naar het WK jeugdschaak van Eelke. Tja, eigenlijk geen vreemde gedachte als je totaal onbekend bent met de schaaksport. Bij een WK denk je dan al snel aan voorrondes en vervolgens een afvalrace met uiteindelijk een finale.

Zo werkt het dus niet. Hoe dan wel? Nog eenmaal een WK schaken-for-dummies dan? Gaat-ie.

De ca. 1600 deelnemers aan dit WK zijn verdeeld in 6 leeftijdsgroepen: t/m 18, t/m 16, t/m 14, t/m 12 , t/m 10 en t/m 8 jaar. Daarnaast is er een verdeling tussen jongens en meisjes. Eigenlijk is dat niet helemaal juist gezegd: in elke leeftijdscategorie is er een Open groep en een Meisjesgroep. Wat inhoudt: jongens kunnen slechts deelnemen in de Open Groep, meisjes moeten kiezen tussen de Open en Meisjesgroep. Hetgeen leidt tot de volgende 12 groepen: Open U18, Open U16, Open U14, Open U12, Open U10, Open U08, Girls U18, Girls U16, Girls U14, Girls U12, Girls U10 en Girls U08.  De U staat voor Under, wat dus niet geheel de lading dekt, het Nederlands 't/m' doet dat beter.

Elk van deze groepen heeft zijn eigen competitie en in elke groep staat een wereldtitel op het spel. Een jeugd WK telt 11 ronden, één ronde (partij) op een dag, eenmaal onderbroken door een rustdag (op vrijdag 30 oktober). Een schaakpartij kent geen vaste duur. De spelers krijgen een bepaalde tijd toebedeeld waarin ze een bepaald aantal zetten moeten spelen. Op dit WK geldt een standaard tempo: voor de eerste 40 zetten van de partij krijgen beiden anderhalf uur op de klok, daarna elk 30 minuten erbij voor de rest van de partij. Én: per eigen zet wordt er 30 seconden toegevoegd aan de totale beschikbare tijd. Wordt er niet voldaan aan deze eisen of loopt de klok op 0, dan mag en zal de tegenstander de winst opeisen. Theoretisch kan een partij dus een eeuwigheid duren. In de praktijk is (afhankelijk van de leeftijd van de spelers) 3 uur of 4 uur redelijk normaal, 5 uur geldt als lang, en er zijn gevallen dat men daar bovenuit gaat. Als je weet dat de ochtend altijd wordt besteed aan stevige voorbereiding op de komende tegenstander, is het duidelijk dat - zoals ik eerder schreef - een dergelijk internationaal toernooi voor de deelnemers geen vakantie maar erg intensief is.

Voor de absolute nieuwkomer: voor een overwinning krijg je 1 punt, verlies 0 punten en remise (gelijkspel, maar zo mag je dat niet noemen bij een schaakwedstrijd!) betekent een half punt. Schaken is voor zover ik weet de enige sport die zo karig is met het uitdelen van overwinningspunten. Zelfs bij dammen wordt een zege met 2 punten beloond en bij voetbal weten we al heel lang niet beter dan dat je er 3 punten voor krijgt. Toch is het wel handig: als iemand net zoveel punten heeft verzameld als er partijen waren, weet je dat hij ze allemaal gewonnen heeft. En 7 uit 7 klinkt ook veel mooier dan 14 uit 7, laat staan 21 uit 7. Ook tekent het de schaker: want hij houdt van no-nonsense, eenvoud (het ware!) en overzichtelijkheid. (Wat op zijn beurt weer aansluit bij mijn stelling dat schaken in aanleg een zeer eenvoudig en makkelijk te leren spel is - de complexiteit en moeilijkheidsgraad hangt slechts samen met het niveau waarop het beoefend wordt. Maar ik dwaal af.)

De competitie wordt - zoals eerder gezegd - volgens het Zwitserse indelingssysteem gespeeld. Dit houdt in: je speelt altijd tegen iemand met een gelijk aantal in dit toernooi behaalde punten. Vandaag speelt Eelke met zijn tot nog toe ene gescoorde punt tegen de Canadees Shawn Rodrigue-Lemieux  die dus ook één punt heeft (een verloren en gewonnen partij, maar dat hadden ook twee remises mogen zijn). Win je je partij, dan stijg je op uiteraard op de ladder, maar je volgende tegenstander zal in de regel van een sterker kaliber zijn. De betere schakers vinden zo hun weg omhoog in de stand, de mindere naar beneden, de gemiddelden blijven rond het midden. In de eerste paar ronden is er meestal nog een krachtsverschil tussen beide spelers, maar al snel zijn ze goed aan elkaar gewaagd.

En zo zijn we dus terug bij het begin van dit artikel. Je kunt niet uitgeschakeld worden op dit toernooi. Sterker nog: het Zwitserse systeem zorgt er eigenlijk ook voor dat het voor praktisch iedereen tot het eind toe de moeite waard blijft.

De perfecte score van 11 uit 11 is ooit wel eens gehaald in de geschiedenis, maar zeer zeldzaam. Vaak is 9 of 9½  al genoeg voor het kampioenschap. In de Open U12 groep van het vorige WK eindigden 4 spelers met slechts 8½  punten op een gedeelde eerste plaats. Mocht Eelke vandaag verliezen dan zijn dus de kansen op de wereldtitel nog geheel intact ...-:). Maar winnen is toch wel fijner ... We wachten weer af.

18:16 uur. Maar toch verloren helaas ... -:(
Overige resultaten:
Alexander 1
Hing 0
Liam 1 (komt op 2½! bekijk zijn partij van vandaag: een soort van dolle toren in het middenspel ...!)
Maaike 1
Max 0
Catheleijne 0

Maar kunnen ook al weer lachen ...
Meteen de partij analyseren samen met de coach brengt
hun het snelst over de teleurstelling heen!

Max en Eelke vanmiddag niet al te
lang na de partij.
Beiden kennen een slechte WK start.