EEN FRIES IN ROTTERDAM

NK ABC 2014, zondag 27 april

Drie jaar achtereen vond het Nederlands schaakkampioenschap ABC plaats in het Topsportcentrum Rotterdam. De locatie pal naast en met uitzicht op het legendarische Feyenoordstadion De Kuip inspireerde mij (bij de eerste editie in 2014) tot het ophalen van een unieke periode in de geschiedenis van het vaderlandse voetbal die ik als kind intens beleefde: de opmars van niet een maar twee Nederlandse clubs naar de allerhoogste trede van het Europese en zelfs  het wereldvoetbal.

Klein probleem: Feyenoord was destijds niet mijn club. Maar zoals een beroemde oud-Feyenoorder (...) het ooit uitdrukte: elk nadeel heb z'n voordeel. De namen van die andere club en die andere grote stad werden moeiteloos omzeild, foto's van die kant werden gewoonweg niet geplaatst. Het eerste taboe wordt in dit artikel gerespecteerd, het tweede niet: de foto's en filmpjes hieronder zijn eerlijk over de twee eeuwige concurrenten verdeeld. Ze vormen een aanvulling op het lange voetbalverhaal in:

(...)
Een voetbalwedstrijd vlakbij een schaaktoernooi in het beroemde stadion De Kuip? Het stadion dat op nominatie staat afgebroken te worden? Een schaakpartij van Eelke missen doe ik niet graag. Maar dit toernooi duurt negen dagen en voor een heuse wedstrijd in De Kuip wil ik misschien best een uitzondering maken.
(...)

De tweede ronde van het NK ABC in de Promenade van het Topsportcentrum terwijl De Kuip volgelopen is voor Feyenoords laatste thuiswedstrijd van het seizoen (tegen SC Cambuur).

(...)

Mijn gedachten gaan echter nog verder terug. Naar de periode waarin ik de leeftijd had die Eelke nu heeft. Toen Feijenoord nog geschreven werd met een ij in plaats van een y. Ik groeide op in een boerengehucht zo ver en diep in de noordoostelijke Friese klei dat voetballen bij een echte vereniging niet tot de mogelijkheden behoorde, simpelweg omdat de dichtstbijzijnde club op bijna tien kilometer afstand lag.

(...)

Ik heb mij nooit afgevraagd hoe ik tot mijn keuze kwam. Voor mij bestond er maar één club. En dat was niet Feijenoord...
(...)

Halverwege de jaren zestig begon de jonge trainer Rinus Michels in de hoofdstad met de opbouw van een nieuw team.

(...)

Mijn vroegste herinnering aan de club gaat terug naar de legendarische wedstrijd uit 1966 tegen Liverpool

 

Cees de Wolf (invaller voor Piet Keizer) scoort de 1-0

Dichte mist beperkte het zicht gedurende het hele duel tot enkele tientallen meters.

(...)

Groninger Klaas Nuninga maakt 3-0

Bij nader inzien is het goed mogelijk dat de kiem van mijn liefde toen gelegd is.
(...)

Henk Groot: 5-0. Luister naar het commentaar van Herman Kuiphof:
'Groot ... gaat die vrije schop nemen ... Groot ... Já! ... ha ha háá ... ha ha háá... 5-0!'

Van de confrontatie met de Tsjecho-Slowaakse kampioen herinner ik me alleen dat de uitschakeling te wijten was aan een eigen doelpunt van een speler die de naam Soetekouw droeg.
(...)

Een filmpje met o.a. Klaas Nuninga en Bennie Muller

De uitwedstrijd is gedenkwaardig omdat enorme plassen water normaal voetbal onmogelijk maken.

(...)

De kwartfinale tegen het grote Benfica, begin jaren zestig tweemaal winnaar van de Europacup, krijgt een historische drievoudige uitvoering.

De uitslag komt als een schok: 1-3 voor Benfica.
(...)

19 februari 1969 blijkt de datum waarop een aanvankelijk anoniem te spelen wedstrijd in tweemaal vijfenveertig minuten werd omgevormd tot een omwentelpunt in het Nederlandse internationale voetbal.
(...)

De foto die niet in het boek mocht... Rechts Tonny Pronk.

De Zweedse goalgetter Inge Danielsson, die gedurende zijn even kortstondige als succesvolle Nederlandse verblijf bij mij de status van Cruijff had weten te benaderen, maakt het feest met twee doelpunten compleet: 3-0.
(...)

In het eerste halvefinaleduel wordt tegenstander Spartak Trnava met een overtuigende 3-0 naar huis gestuurd.

(...)

Met rake counters zorgen de Italianen ervoor dat de finale geen wedstrijd wordt: 4-1. Prati, een van de twee spitsen, is met drie doelpunten de gevierde man.
(...)

In het seizoen waarin slechts één Nederlandse club de aandacht trok, werd het Rotterdamse Feijenoord zomaar landskampioen.
(...)

En Feijenoord had Wim van Hanegem! ‘De Kromme’, zo genoemd vanwege zijn gebogen rug en o-benen, mocht dan de snelheid van Cruijff missen, maar zijn spelinzicht was minstens even groot.
(...)
Trainer van Feijenoord is de legendarische Ernst Happel.
(...)
Happel: uiterlijk gevoelloos, een kettingroker en een zwijger. 

‘Kein geloel, Fußbal spielen!’ wordt zijn beroemde motto.
(...)
De rij van Feijenoords tegenstanders op weg naar Europese roem komt mij eveneens bekend voor: KR Reykjavik, AC Milan, Vorwärts Berlin, Legia Warschau en in de finale Celtic.

De kampioen van IJsland is geen partij. Zwakke voetballanden bestonden in dit tijdperk nog. Het eerste duel eindigt in 12-2.
(...)

In de tweede ronde treft Feijenoord de zwaarst denkbare tegenstander: titelhouder AC Milan. 

(...)

Bij de thuiswedstrijd zit heel Nederland gespannen voor de buis.

Maar luister ook naar het radiocommentaar van de al even legendarische sportverslaggever Theo Koomen: 'Jansen een vrije schot ... en over ... òòòh ... of zit-ie d'r in, nee, nee toch? ... hij zit erin! hij zit erin! ... o ik dacht dat-ie over zeilde ... hij zit erin! ... het is een doelpunt!'

(...)
Als elfjarige zie ik het thuis op de bank onbewogen aan. Feijenoord wint van AC Milan, het team dat niet lang geleden mijn helden achteloos aan de kant schoof. De zoveelste bittere pil. Ik doe er verstandig het zwijgen toe, maar heimelijk mompel ik bij mijzelf: wacht maar, dit is nog maar de tweede ronde.

In de kwart- en halve finale treft Feijenoord twee clubs uit het Oostblok. Waar in de rest van de wereld het leven er dankzij de hippierevolutie een stuk vrolijker op is geworden, heerst in Oost-Europa een diepe grauwheid.

(...)

Ik vond een lang verslag met onthutsende stadionfoto’s van een Rotterdamse supporter die veertig jaar later herinneringen ophaalt aan zijn reis naar Oost-Berlijn. De oorlog is in het stuk niet ver weg, de Koude Oorlog actueel, en ondanks alle treurigheid verklaart de schrijver aan het slot ‘gek misschien’ heimwee te hebben ‘naar die ouwe kouwe DDR’.

(...)

Voor het tweede achtereenvolgende jaar bereikt een Nederlandse club de finale van de Europacup.

Het meest glorieuze moment in de geschiedenis van Feijenoord vindt plaats drie minuten voor het laatste fluitsignaal.
 (...)
Verwarring, is het dan geen strafschop? Nee, de scheidsrechter heeft de voordeelregel toegepast, het is een doelpunt en Feijenoord heeft de Cup!
 (...)
Rotterdam en Nederland juichen, honderdduizenden mensen staan op de Coolsingel.
(...)
In september neemt Feijenoord het om de Wereldbeker op tegen de Zuid-Amerikaanse clubkampioen Estudiantes uit Argentinië.

Invaller Joop van Daele maakt zich onsterfelijk door in de tweede helft met
een harde schuiver de winnende treffer te produceren. (...). Ik kan met de overwinning leven. Tegen deze bruten uit dat andere werelddeel ben ik blij dat de Wereldbeker in Europa blijft. Al is het dan bij Feijenoord.

Als de wedstrijd begonnen is, heeft Eelke juist zijn eerste halve punt behaald. Samen maken we een rondje om De Kuip. En eten rustig een zak patat, er staat immers geen rij bij de frietkraam. We zijn getuige van de 1-0. Wij zien het doelpunt niet. Maar horen het Legioen juichen. Feyenoord wint met 5-1.

De tweede plaats in de eredivisie is veiliggesteld. Feyenoord is weer klaar voor Europa.

Cessole gestopt

Op het moment van dit schrijven is de eerste dag van het Nederlands kampioenschap in de E-categorie (tot en met 10 jaar) te Waalwijk in volle gang. De vader van één van de deelnemende kinderen onderhield sinds vorig najaar met tussenpozen de schaakblog 'cessole.me'. Als volger ontving ik deze week via de mail het bericht van de schrijver: cessole stopt. Het lijkt erop dat de blog niet alleen gestopt is, maar zelfs opgeheven.

'Cessole' onderscheidde zich in een aantal opzichten. Allereerst toonden de artikelen een perfecte beheersing van de Nederlandse taal. De vorm was immer zuiver en vast. De inhoud observerend, afwijkend van wat gangbaar is, mild kritisch, soms lichtelijk cynisch, maar altijd in humor verpakt.

Het meest opvallende aan 'cessole' was misschien wel dat er consequent iets aan de stukken ontbrak. En wel de jubeltoon waar elke schaakschrijver - van laag tot het allerhoogste niveau, velen voortdurend, anderen vroeg of laat - in vervalt. Uniek dus.

Zomaar een voorbeeldje. Uit mijn hoofd herinner ik mij de beschrijving van een scene op een doorsnee grand prix schaaktoernooi waarvan velen zullen moeten bekennen er zelf wel eens deel van te hebben uitgemaakt. Als de kleine jeugdspeler wint van een hoger gekwalificeerde tegenstander juichen ouders en trainers hem toe: "goed voor je rating!". Verliest hij onverwacht van een lagere speler, dan is de aanmoediging dat het niet om de rating gaat, maar om het spel en het plezier. (Niet dat een en ander erg is trouwens, maar dat is het punt ook niet).

De laatste publicatie op 'cessole', geschreven n.a.v. het NK-E, was een broodnodige relativering van het immense belang dat door (citaat) "de schaaklobby" wordt toegedicht aan het schaken voor en door kinderen. Aan het eind wordt de strekking van het artikel, nl. dat de schaker niet noodzakelijk een beter mens is, in een verwijzing naar de beperkte beschikbaarheid van parkeerplaatsen bij hotel Waalwijk nog eens erg grappig verwoord. Een prachtige en kenmerkende slotzin. Van het artikel en - naar het zich dus laat aanzien - van de gehele blog.

Een van de redenen die in de aankondiging van het einde van 'cessole' werd opgevoerd was het mogelijke bestaan van lange tenen in de schaakwereld. Als vader met handen en voeten in de wereld van jeugdschaak kom je soms (zonder daarover te willen klagen trouwens) voor een dilemma te staan. Er zijn kinderen bij, eigen kinderen zelfs. Dat de schrijver van 'cessole' veiligheidshalve het belang van hen voor laat gaan pleit andermaal voor hem.

Laat een ding echter duidelijk zijn. Dat hij de schaaksport een warm hart toedraagt staat buiten kijf. Ik hoop van ganser harte dat 'cessole' weer in de lucht komt zodat een ieder de stukjes in alle rust alsnog tot zich kan nemen. Het liefst nog dit weekend.