woensdag 4 juni 2014

Barrage voor Batumi

Na negen partijen in drie dagen schaken gedurende het Hemelvaartsweekend behaalde Eelke op het NK-D (t/m 12 jaar) in Rijswijk samen met Liam Vrolijk een gedeelde tweede plaats. Doorgaans beslissen bij gelijke stand weerstandspunten of het eventueel plaatsgevonden onderlinge duel over de eindrangschikking. Nu echter niet. De eerste twee van het klassement in dit NK worden door de Nederlandse schaakbond namelijk uitgezonden naar het Europees Kampioenschap jeugdschaak in oktober in de stad Batumi in Geörgie (aan de oostkust van de Zwarte Zee). En wanneer bij gelijke stand een nationale titel of een uitzendplaats naar een EK of WK in het geding is schrijven de reglementen van de KNSB een beslissingswedstrijd voor - ook wel barrage genoemd.

Hoewel in het tijdschema ruimte is gereserveerd voor beslissingswedstrijden houdt de organisatie met het oog op de prijsuitreiking de vaart erin. Eelke en Liam worden door de toernooidirecteur naar de computerruimte geleid en ook ik en vader Liam mogen mee naar binnen. De deur gaat dicht. Of het dan hier gehouden wordt, vraag ik nog onnozel. Nee dat niet, de barrage zal gewoon plaatsvinden in de speelzaal.

Alle betrokkenen ...
(Foto: Winston van Ee / Johan Voorberg)

Vooraf is er deze korte plechtige samenkomst die lijkt op een bezoek aan een notaris. In het bijzijn van de spelers moet het officiële reglement omtrent de komende barrage worden opgelezen. De hoofdscheidsrechter neemt het woord, aandachtige stilte: "Uit het handboek KNSB C4c artikel 7 2a :  ... er wordt een beslissingsmatch gespeeld van 2 partijen met een speeltempo van 5 minuten per speler aangevuld met 3 seconden extra tijd per zet. Indien deze match gelijk eindigt ..." , enzovoort.

De twee schaakvaders die drie dagen lang een beetje doelloos rond hebben gelopen, komen plots tot leven. Als hoeders van hun zonen gaan zij er nu voor zorgen dat op geen enkele wijze onduidelijkheden zullen of kunnen ontstaan over het verloop van de aanstaande wedstrijd en beginnen met het stellen van hun vragen. De winnaar van de match verwerft het recht op uitzending naar het EK, maar zal hij ook als tweede van het toernooi worden aangeduid? Het antwoord luidt bevestigend, ja de winnaar van de match mag zich nummer twee van Nederland noemen. En: in de reglementen wordt gesproken over 'sudden death' als de stand na twee partijen gelijk is. Maar hoe gaat het dan precies verder? Is er sprake van Armageddon schaak (ja ja, de vaders weten waar ze over spreken) waarbij zwart genoeg heeft aan remise? Nee. In de reglementen wordt daar immers niet over gesproken. Vanaf de derde partij heeft wit 4 minuten en zwart 5, maar remise blijft remise en er zal dan een nieuwe partij volgen, net zolang tot iemand een partij wint. De reglementen blijken helder. De vaders zijn tevreden, hun taak zit erop, er is niets wat nog mis kan gaan.

De kinderen nemen het echter nu van hen over. Zoals op het schaakbord tonen zij zich ook hier slimmer en scherper dan hun vaders. De eerste vraag is of er bij een onreglementaire zet de winst geclaimd mag worden. De toernooidirecteur antwoordt dat het snelschaak is en dat de bijbehorende regels dus zullen gelden; m.a.w. winst claimen is toegestaan. Maar hij spreekt voor zijn beurt. De KNSB schaaknotaris is nog net alert genoeg om in te grijpen. Hij brengt een FIDE reglement in herinnering dat bepaalt dat wanneer een snelschaakpartij onder voldoende arbitraal toezicht wordt gespeeld het normale schaakreglement in werking treedt. En dat is hier zeker het geval: de match zal door meerdere scheidsrechters worden gevolgd, waarbij een van hen het zettenverloop zal (trachten te) noteren. Winst claimen is dus niet mogelijk. Volgt er dan een tijdstraf bij een onreglementaire zet? Alweer een goede vraag. De notaris en de directeur werpen enkele blikken met elkaar uit en concluderen dat het zo zal moeten zijn. De tegenstander van de overtredende partij krijgt 2 minuten tijd erbij. Maar nu snel beginnen.


De beslissingsmatch zonder publiek maar onder ruim arbitraal toezicht.
(Foto: schaakvader Tommy, tevens namens Pathena verantwoordelijk voor
de succesvolle  liveborden registratie gedurende het hele toernooi).

De bijeenkomst blijkt achteraf een formele aangelegenheid. De goede vragen waren van Eelke. De betere zetten zijn van Liam. Een derde partij is niet nodig en incidenten doen zich niet voor. Liam wint met 2-0 en verdient daarmee een plaats voor het EK. Veel succes in Batumi!